Nga Agim MORINA
Ësht e vështirë të vlerësohet me saktësi, nga kjo distancë e shkurtë kohore, se cila ësht arritja ma e madhe e qeverisë Kurti 2. Por unë po du me rreziku pak e me shprehë një qëndrim personal, ndërsa mbetet që koha të vlerësojë nëse kam pasë të drejtë apo jo.
Në njërën nga dy shkrimet e mia mjaft të gjata rreth misionit të dyshes së BE-së në bisedimet mes Kosovës dhe Serbisë, Joseph Borrellit dhe Miroslav Lajčákut, pata kritiku qëndrimin gjithnjë e më i hapur proserb të këtij çifti që po e rrezikonte gjithnjë e më shum pozicionin dialogues të Kosovës. Kur këtij misioni proserb iu bashku edhe i dërguari amerikan, Escobari, atëherë mendova se shanset e Kosovës po shkonin kah zeroja. Po bëhej gjithnjë e më e qartë që kryeministri Albin Kurti, kryeministër i një shteti të dobët ekonomikisht, pa ndonjë ndikim apo përkrahje politike, nuk do të mundej me i bë ballë sulmeve të hapura të diplomatëve të superfuqive botërore. Për më keq, opozita, duke akuzu e duke sulmu kryeministrin e Kosovës, po merrte anën e ndërkombëtarëve dhe jo të interesave thelbësore të Kosovës.
Në fillim çifti europian arrinte me fshehë deri diku animin kah Serbia, por maskat e Borrellit dhe Lajčákut ranë krejtësisht kur edhe pas agresionit ushtarak të Serbisë kundër Kosovës, nëpërmjet sulmit me bandën e Radoicicit në tetor 2023, Bashkimi Europian vuri sankcione kundër Kosovës dhe nuk bëri asnjë veprim kundër Serbisë agresore. Natyrisht, këto sankcione janë kryekëput rezultat i dallavereve të Borrellit dhe të Lajčákut në ingranazhin e pafund burokratik të BE-së, njerëz që për arsye që do të zbulohen më vonë, bënë gjithçka që të rrezikojnë interesat e Kosovës dhe të shpërblejnë Serbinë klerofashiste dhe proruse.
Një postim timin me 19 nëntor 2022 e pata përfundu me këtë paragraf, mjaft pesimist, por kisha vetëm një rreze shprese, në zotësinë e kryeministrit Kurti, të cilin e identifikoja me Davidin biblik:
«Këtë Shkollë të Lajčákut mirë asht me e kuptu, për me mujtë m’ia ndalë turrin. Qysh mun bahet kjo? Tue e ba me dështu ky mision i duetit proserb Borrel-Lajčák. Ky asht një mision gati i pamundun, por i domosdoshëm, për me mujtë me detyru BE-në me u sjellë ndryshe me Kosovën. Kjo duket si një betejë e Davidit me Goliatin. Megjithatë, dihet se edhe në atë ballafaqim Davidi, sado në dukje i pafuqishëm, doli fitues. Kështu që nuk asht gjithçka bash krejt pa shpresa.»
Ajo që më dukej gati e pamundur, në nëntorin e vitit 2022, – me e sjellë punën që të dështojë i misioni i duetit proserb Borrell-Lajčák, – sot mundet me u thënë se u arrijt falë manovrimit mjeshtëror diplomatik të kryeministrit Albin Kurti dhe të qeverisë së tij. Çifti Borrell-Lajčák u largu nga skena politike e BE-së, jo vetëm pa ia arrijtë qëllimit që të përmbushte kërkesat e Serbisë, por përkundrazi, duke rrënu si kulla prej letre shum nga përfitimet diplomatike të Serbisë gjatë dhjetëvjeçarëve të kaluar prej hapave të gabuar që ua imponoi Kurti. S’ka zgjedhje të Serbisë në teritorin e Kosovës, s’ka refrendum të Serbisë, s’ka targa dhe s’ka “institucione paralele” askund në Kosovë. Veriu i Kosovës sot ësht pjesë plotësisht i integruar në sistemin administrativ e politik të Kosovës. Natyrisht, tash nuk mund ta vlerësojmë peshën e vërtetë të kësaj arritjeje diplomatike. Por brezat e ardhshëm do të kthehen shpesh e do ta kujtojnë me krenari këtë si njërën nga betejat më të shkëlqyeshme diplomatike në historinë e Kosovës.