Që nga valët e shpërthimeve në Liban, Lindja e Mesme është përballur edhe një herë me konflikt rajonal. Pse shkëmbimi i goditjeve në kufirin verior të Izraelit këtë herë mund të jetë ndryshe.
Nga Rewert Hoffer, Tel Aviv
Hassan Nasrallah po merr kohën e tij. Më shumë se 48 orë pasi pagerët e përdorur nga anëtarët e Hezbollahut shpërthyen në të gjithë Libanin, duke plagosur rreth 2300 njerëz, lideri i milicisë shiite doli para kamerave të enjten në mbrëmje. Vetëm 24 orë më parë shpërthyen radiot e milicisë shiite, duke marrë të paktën 25 jetë. Ky është ndoshta fjalimi më i rëndësishëm i liderit me mjekër të Hezbollahut që kur ai dërgoi luftëtarët e tij në një luftë kufitare me armikun vdekjeprurës – Izraelin më 8 tetor – që po bëhet gjithnjë e më e kushtueshme për Hezbollahun.
Nasrallah pranoi se milicia e tij kishte pësuar dëme të mëdha dhe të paprecedentë. “Izraeli i ka kaluar të gjitha vijat e kuqe me sulmin ndaj pagerëve dhe radiove”. Në fjalimin e tij, udhëheqësi i Hezbollahut paralajmëroi për pushtimin e pritshëm urgjent të Libanit nga Izraeli. Ai përmendi vetëm hakmarrjen për valën e shpërthimit në fund, pothuajse kalimthi. Kjo do të vijë në një kohë dhe në një formë që ende nuk është përcaktuar.
Sulmi në infrastrukturën e komunikimit të Hezbollahut ka goditur milicinë në thelb të saj. “Është sikur këto shpërthime të kenë ndodhur në Pentagon ose në Kirya, selinë ushtarake izraelite”, thotë eksperti ushtarak izraelit Eitan Shamir. Megjithatë, Nasrallah as nuk ka shpallur një luftë të madhe dhe as nuk ka devijuar nga linja e tij e njohur: lufta kufitare do të përfundojë vetëm kur të ketë një armëpushim në Gaza. Cili është sfondi i sulmeve në Liban dhe cilat janë pasojat? Një pasqyrë në katër skenarë.
Skenari 1: Fillimi i luftës së madhe
“Ajo që ndodhi në dy ditët e fundit është një ndryshim strategjik i lojës për Izraelin,” tha Sarit Zehavi, kreu i Qendrës Kërkimore dhe Edukative Alma, e cila studion rreziqet e sigurisë në kufirin verior të Izraelit. Mijëra luftëtarë të Hezbollahut janë plagosur dhe milicia tani duhet të përdorë përsëri komunikimin sy më sy – një moment dobësie dhe momenti i përsosur për të goditur. “Izraeli duhet të bëjë gjithçka që të mos kalojë kjo mundësi e veçantë”, thotë Zehavi.
Qeveria e Izraelit ka krijuar pikërisht këtë përshtypje. Të mërkurën në mbrëmje, ministri i Mbrojtjes Yoav Gallant tha se një fazë e re e luftës kishte filluar. Qendra e gravitetit të ushtrisë po lëviz në veri. Pak më parë, ushtria izraelite kishte zhvendosur një divizion në kufirin verior. Shefi i Shtabit të Përgjithshëm Herzi Halevi, miratoi plane të reja për sulme kundër Hezbollahut të enjten dhe avionët luftarakë izraelitë thyen barrierën e zërit mbi Bejrut me një zhurmë të madhe ndërsa Nasrallah mbante fjalimin e tij.
“Ne banorët e veriut e kemi dëgjuar shpesh këtë nga qeveria, tani duam të shohim veprime,” thotë Zehavi, e cila jeton me familjen e saj pranë kufirit me Libanin. Në Izrael theksohet vazhdimisht se një luftë në Liban nuk është e mundur pa mbështetjen amerikane – dhe SHBA po bëjnë gjithçka për të parandaluar një përshkallëzim. Prandaj, ekspertët izraelitë të sigurisë thonë se një luftë e madhe me Hezbollahun mbetet e pamundur, por jo e përjashtuar, pavarësisht nga mundësia e favorshme.
Skenari 2: Izraeli dëshiron të forcojë parandalimin e tij
Sipas raportimeve të ndryshme të mediave, shërbimi sekret i jashtëm izraelit Mossad shkaktoi valën e shpërthimeve të martën pasdite, me sa duket duke shtypur një buton, sepse kishte frikë se çështja do të ekspozohej. Pajisjet e komunikimit nuk u hodhën në erë në përgatitje për një ofensivë tokësore, por sepse ishte mundësia e fundit për të shfrytëzuar avantazhin strategjik të pagerëve dhe radiove të montuara me eksploziv.
Eksperti izraelit i sigurisë Eitan Shamir beson se frika nga ekspozimi është arsyeja më e mundshme për operacionin. “Me një sulm si ky, në fakt do të pritej që ai të ishte fillimi i një sulmi të madh ndaj Hezbollahut,” thotë kreu i Qendrës Begin Sadat për Studime Strategjike. Por deri më tani kjo nuk ka ndodhur.
Pavarësisht rishpërndarjes së trupave dhe fjalëve të ashpra të ministrit të mbrojtjes, ende nuk ka prova të mëtejshme për një ofensivë në Liban. Sipas raporteve të mediave izraelite, tani ka dy divizione në kufirin verior; “Të paktën 100,000 ushtarë nevojiten për një pushtim të Libanit”, thotë Eitan Shamir.
Izraeli ka një ushtri të vogël të përhershme, ai ka nevojë për shumë rezervistë për një operacion të tillë. Deri më tani nuk ka pasur mobilizim masiv. Ushtria mund të thërriste fshehurazi rezervistët për të qetësuar Hezbollahun në siguri – por mobilizimi nuk mund të qëndronte nën qilim për një kohë të gjatë. “Një mundësi është se sulmi kishte për qëllim të pengonte Hezbollahun – si një shenjë se Izraeli është i aftë për edhe më shumë”, thotë Shamir. Prandaj, sulmet në pager dhe radio duhet të kuptohen kryesisht si një sinjal fuqie.
Skenari 3: Një tjetër armëpushim?
Ekspertët izraelitë të sigurisë po diskutojnë një mundësi tjetër: Sulmi rriti presionin ndaj Hezbollahut në një masë të tillë që një zgjidhje diplomatike bëhet më e mundshme. “Ky sulm i shkaktoi dëme të mëdha Hezbollahut”, thotë Sarit Zehavi. “Ndoshta ata do të vendosin tani për një armëpushim sepse janë goditur aq keq sa përshkallëzimi i mëtejshëm është përtej aftësisë së Hezbollahut.”
Sipas Zehavit, sulmi i dërgon një sinjal Iranit që të shtyjë më fort për një armëpushim në Rripin e Gazës, që mund të nënkuptojë edhe fundin e armiqësive në veri. Ky skenar mbështetet nga fakti se, sipas raportimeve të mediave, Izraeli i paraqiti SHBA-së të enjten një propozim të ri për armëpushim në Rripin e Gazës. Në vend të një armëpushimi me faza, ky plan kërkon një armëpushim të menjëhershëm, lirimin e të gjithë pengjeve dhe një ofertë mërgimi për liderin e Hamasit, Yahya Sinwar.
Skenari 4: Kthimi në luftën kufitare
Pavarësisht nga përmasat e sulmit në Liban, dëmi i madh i Hezbollahut dhe retorika e vendosur e qeverisë izraelite për të sjellë të sigurtë në shtëpi më shumë se 60,000 banorët e evakuuar të veriut, ekziston ende mundësia, që ky sulm të ndjekë skenarin e së kaluarës.
Pas një shpërthimi të shkurtër të armiqësive, të dyja palët do t’i ktheheshin granatimeve të përditshme përtej kufirit – siç ndodhi disa javë më parë pas sulmit të Hezbollahut në fshatin Druze të Majdal Shams dhe sulmit izraelit ndaj milicisë në Bejrut. Izraeli dhe Hezbollahu do të ktheheshin në status quo ante: një lojë e rrezikshme zjarri që mund t’i vërë flakën gjithë Lindjes së Mesme në çdo kohë. [NZZ]
