Që kur Donald Trumpi bëri kërdinë në SHBA, BE-ja është bërë sërish më e sigurt. Ajo e sheh modelin e saj si të favorshëm. Por kjo është një pikëpamje thjesht relative.
Nga Daniel Imwinkelried [NZZ]
Arratisjet e presidentit amerikan Donald Trump po rëndojnë shumë në mendjet e evropianëve, siç është politika e tij tregtare zigzage. Paradoksalisht, megjithatë, ata përhapin gjithashtu një ndjenjë të çuditshme mirëqenieje në BE: përfaqësuesit e BE-së kanë theksuar së fundmi me një frekuencë të jashtëzakonshme se në një bashkim shtetesh mbizotëron ligji dhe jo vendimet arbitrare. Ata kurrë nuk e përmendin SHBA-në me emër, por të gjithë e dinë se në cilin vend synohet rrëshqitja.
Kjo ishte gjithashtu e qartë kur Presidentja e Komisionit Ursula von der Leyen nisi iniciativën e saj për të promovuar shkencën, “Zgjidhni Evropën”, në maj. Zgjidhni Evropën, por mbi cilën alternativë? “Zgjidhni Evropën” në mënyrë implicite u bëri thirrje studiuesve të preferojnë Evropën “e mirë” ndaj SHBA-së: një vend ku presidenti po bën një kryqëzatë kundër një prej universiteteve më të mira në botë.
Në vjeshtë, disponimi ishte ende i zi
BE-ja aktualisht po ndihet superiore ndaj SHBA-së; i është rritur vetëbesimi. Por BE-ja po përgjumet në një iluzion naiv. Vetëm për shkak se kaosi mbretëron në SHBA nuk do të thotë se është bërë vetë një organizatë më e mirë.
Sidomos pasi disponimi në BE ishte ende i zi në vjeshtë. Në atë kohë, Mario Draghi, ish-presidenti i Bankës Qendrore Evropiane, publikoi një raport në të cilin paralajmëroi urgjentisht BE-në për rënie. Modeli ekonomik dhe social i kontinentit ishte në rrezik nëse BE-ja nuk do të fillonte reformat. Ndër të tjera, Draghi kritikoi burokracinë e shfrenuar.
Ajo që thekson Komisioni është e vërtetë: Si një komunitet i bazuar në sundimin e ligjit, BE-ja funksionon mirë. Përpara se të ndërmarrë veprime kundër një shteti anëtar ose një kompanie, fillon një procedurë e gjatë me shumë hapa të ndërmjetëm. Kjo krijon siguri juridike dhe është parakusht për të siguruar që të gjithë qytetarët dhe kompanitë të trajtohen në mënyrë të barabartë.
Por kjo kulturë administrative shumë e legalizuar ka një anë negative: krijon shumë burokraci sepse avokatët vendosin ritmin në një organizim të tillë. Ata mund të jenë me arsim të lartë, por shpesh veprojnë larg jetës së përditshme.
Prerja e burokracisë është më e vështirë se sa pritej
Kjo u bë e qartë me Marrëveshjen e Gjelbër. Koncepti ka një qëllim madhor: BE-ja duhet të jetë neutrale ndaj klimës deri në vitin 2050. Por Komisioni e ka humbur kontrollin e planit. Marrëveshja e Gjelbër ngarkon kompanitë me rregullore të kushtueshme dhe detyrime raportimi. Kompanitë evropiane janë në rrezik të humbjes së mëtejshme të konkurrencës.
Këtë e ka pranuar edhe Komisioni. Tani ajo po përpiqet të drejtojë Marrëveshjen e Gjelbër. Por nuk është aq e lehtë, siç po e shohim aktualisht. Disa vende dhe kompani tashmë respektojnë shumë rregullore dhe duan t’i ruajnë ato, sepse përndryshe zbatimi i shtrenjtë do të kishte qenë i kotë. Parlamenti është gjithashtu i ndarë: Ndërsa partitë e krahut të djathtë duan të ndihmojnë kompanitë duke reduktuar burokracinë, e majta e sheh këtë si derregullim në kurriz të punëtorëve dhe mjedisit.
Një pretendim gjithëpërfshirës për të përmirësuar botën
Pothuajse të gjithë në Bruksel po flasin për përbindëshin burokratik të krijuar nga Marrëveshja e Gjelbër. Megjithatë, nuk ka marrëveshje se si të zbutet. Qasja më e mirë do të ishte një ndryshim në mentalitet: Komisioni dhe Parlamenti duhet të pranojnë se bota ideale nuk mund të ligjësohet. Por nuk ka asnjë shenjë për këtë. Komisioni dhe Parlamenti duket se i përmbahen pretendimit të tyre gjithëpërfshirës për të përmirësuar botën, i cili bazohet në rregullore.
Prandaj BE-ja ka shumë për të bërë për të përmirësuar veten – pavarësisht se çfarë po bën aktualisht Trumpi në SHBA. Kjo vlen edhe për një iniciativë si “Zgjidh Evropën” e von der Leyen. Nëse një president kundër arsimit pengon universitetet e Amerikës, kjo nuk do të thotë se universitetet e Evropës po përmirësohen si rezultat. Ata po bëjnë vetëm përparim relativ. Për t’u përmirësuar vërtet, ata duhet të fillojnë nga vetja. Përndryshe, vështirë se ndonjë studiues do të lejohej të vinte nga SHBA. [Përktheu: ISHGJ]
