Prishtinë, 23 shtator – Oficeri i lartë ushtarak amerikan dhe homologu i tij rus u takuan dje në Helsinki. Një takim gjashtë-orësh në kryeqytetin finlandez midis gjeneral Mark Milley, shefit të Shtabit të Përbashkët të Shteteve të Bashkuara dhe gjeneralit Valery Gerasimov, shefit të Shtabit të Përgjithshëm Rus, pasoi në një kohë vendimtare pas tërheqjes së ushtrisë amerikane nga Afganistan.
Edhe pse të dyja palët janë shumë të kujdesshme që të mos flasin për përfundimet dhe temat e takimit, AP mëson se tema kryesore e bisedës ishte Afganistani, Al Kaeda dhe prania ushtarake amerikane në Azinë Qendrore. Uashingtoni do të donte të mbante aksionet kundër terrorizmit nga vendet në kufi me Afganistanin, një ide që Moska e kundërshton.
Pa trupa në terren, SHBA-ja duhet të krijojë më shumë aranzhime dhe më shumë ndarje të inteligjencës për të qenë në gjendje të gjurmojë militantët e al-Kaedës dhe Shtetit Islamik në Afganistan.
Zëvendësministri i Jashtëm rus Sergei Ryabkov, tha në korrik se Moska kishte paralajmëruar Shtetet e Bashkuara se çdo vendosje e trupave amerikane në Afganistanin fqinj ishte “e papranueshme”. Ryabkov tha gjithashtu se Rusia “kishte folur sinqerisht” me vendet e Azisë Qendrore për t’i paralajmëruar ata që të mos lejojnë trupat amerikane brenda kufijve të tyre.
Të dyja palët ranë dakord të mos zbulojnë detajet e këtij takimi në Helsinki, që ishte praktikë në takimet e mëparshme midis udhëheqësve ushtarakë. Pas takimit, gjenerali Milley tha: “Ishte një takim produktiv. Kur udhëheqësit ushtarakë të fuqive të mëdha komunikojnë, bota është një vend më i sigurt. ”
Milley, sekretari amerikan i mbrojtjes Lloyd Austin dhe zyrtarët e inteligjencës amerikane kanë paralajmëruar më parë se al-Kaeda ose IS mund të rigjenerohen dhe të përbëjnë një kërcënim për SHBA në një ose dy vjet.
Udhëheqësit ushtarakë amerikanë thanë se mund të kryenin mbikëqyrje kundër terrorizmit dhe, nëse është e nevojshme, sulme në Afganistan nga bazat ushtarake në vende të tjera. Megjithatë, ata pranojnë se fluturimet nga bazat në Gjirin Persik janë të gjata dhe ofrojnë kohë të kufizuar ajri mbi Afganistanin. Prandaj, Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e tyre duan të drejtat e fluturimit dhe rritjen e shkëmbimit të inteligjencës me vendet më afër Afganistanit, si Uzbekistani, Kirgistani ose Taxhikistani. Deri më tani, nuk ka indikacione se Uashingtoni do të ketë sukses në atë plan. Moska ndikon fuqishëm në vendet e Azisë Qendrore dhe kundërshton praninë e Perëndimit.
Shtetet e Bashkuara përdorën një qendër tranziti në Manas, Kirgistan, për një pjesë të operacioneve të tyre në Afganistan. Nën presionin e Rusisë, Kirgistani këmbënguli që trupat amerikane të largoheshin nga baza në vitin 2014. SHBA gjithashtu dha me qira bazën Karshi-Khanabad, e njohur si K2, në Uzbekistan disa vjet pas fillimit të luftës në Afganistan. Uzbekistani urdhëroi mbylljen e bazës në 2005 mes tensioneve me Uashingtonin dhe Ministria e Mbrojtjes e Uzbekistanit konfirmoi në maj se kushtetuta dhe doktrina ushtarake e vendit përjashtojnë praninë e trupave të huaja. [geopolitika.news/ISHGJ]
