Dhuna politike po gërryen shëndetin e përgjithshëm të demokracisë në SHBA
Nga Eurasia Review [8 nëntor, 2023]
Raporti, i lëshuar nga Instituti SNF Agora dhe Protect Democracy i Universitetit Johns Hopkins, identifikon se si dhe në çfarë mase ekspertët besojnë se dhuna po ndërhyn në demokracinë amerikane. Të anketuarit ishin më të shqetësuar për zgjedhjet, me më shumë se gjysma që sugjerojnë se proceset zgjedhore në SHBA kanë një potencial të lartë për t’u prishur në të ardhmen.
“Dhuna politike po ndodh, dhe ajo vjen në valë”, tha bashkëautorja Lilliana Mason, një profesoreshë e asociuar e shkencave politike në Johns Hopkins. “Shpresojmë se ky raport dhe mbledhja e të dhënave në të ardhmen mund ta vendosin atë në kontekst. Ku mendojnë ekspertët se jemi tani? Ku është kërcënimi për demokracinë amerikane aktualisht? Pa e ditur peizazhin e plotë, është e vështirë të dish se cilave shqetësime duhet t’i jepet përparësi.”
Raporti bazohet në një sondazh të korrikut me më shumë se 100 ekspertë të dhunës politike nga e gjithë bota.
Të anketuarve iu kërkua të vlerësonin ndikimin e dhunës politike në lirinë e shprehjes, lirinë e organizimit, aksesin në votim, proceset zgjedhore, barazinë para ligjit, mbrojtjen e lirive individuale, pavarësinë e gjyqësorit për të vepruar pa ndërhyrje politike dhe aftësinë e legjislativi për të siguruar mbikëqyrjen e degës ekzekutive të qeverisë së SHBA. Atyre iu kërkua gjithashtu të vlerësonin kërcënimin e përgjithshëm ndaj demokracisë dhe të identifikonin aspektin e dhunës politike që kërcënon më shumë stabilitetin demokratik.
Në shumicën e kategorive, të anketuarit raportuan se dhuna politike ishte “mesatarisht kërcënuese”, që do të thotë se ata besonin se dhuna po ndërhynte në mënyrën se si funksiononin ato zona, por jo aq rëndë sa që sistemet të ishin plotësisht joefektive. Kërcënimi ndaj proceseve zgjedhore u vlerësua si më i larti, i ndjekur nga kërcënimi i përgjithshëm ndaj demokracisë.
Një demokraci e shëndetshme mbështetet nga aksesi në votim, barazia para ligjit, mbrojtja e lirive individuale dhe liria e shprehjes. Kur dhuna në formën e kërcënimeve, frikësimit ose dëmtimit fizik synon këto të drejta dhe liri, ajo mund të dëmtojë aftësinë e demokracisë për të funksionuar siç duhet. Kërcënimet e përshkallëzuara kundër punonjësve të sondazheve, për shembull, minojnë zgjedhjet. Kur anëtarët e një partie frikësojnë zyrtarët e zgjedhjeve që të japin dorëheqjen, veprimet e tyre rrisin potencialin për të krijuar një çekuilibër pushteti.
“Sapo palët marrin anën për këtë çështje të veçantë, nëse në fakt po luftojnë njëra-tjetrën në mënyrë të organizuar, çdo zgjedhje bëhet një mundësi për të përdorur dhunën për të
arritur atë që ju duhet të arrini,” tha Mason, i cili studion polarizimin social dhe përballjet e ekstremizmit amerikan.
Miratimi i legjislacionit për mbrojtjen e punonjësve zgjedhorë mund të ndihmojë në ruajtjen e integritetit demokratik të zgjedhjeve. Raporti rekomandon gjithashtu që forcat e rendit të koordinohen më nga afër me administratorët e zgjedhjeve për të kuptuar dhe për t’u mbrojtur nga kërcënimet.
“Të dhënat theksojnë nevojën për të mbrojtur procesin tonë zgjedhor në tërësi, nga planifikimi në administrim e deri te transferimi i pushtetit. Autoritetet federale dhe shtetërore, zbatimi i ligjit vendor në të gjithë vendin dhe shoqëria civile do të duhej të zgjerojnë dhe të harmonizojnë punën e tyre për të mbrojtur zgjedhjet e lira dhe të ndershme, ” tha bashkëautorja Jennifer Dresden, një avokate e politikës “Mbroni Demokracinë”, që ka studiuar më parë demokracinë dhe konfliktin e armatosur.
Ekipi do të anketojë ekspertët çdo tremujor. Gjetjet e vazhdueshme do të jenë të disponueshme në gjurmuesin e ndikimit të dhunës dhe demokracisë së ekipit.
“Ekspertët po na thonë se kemi dhunë që ndikon në politikën tonë dhe se aspektet e demokracisë janë në rrezik”, tha Mason. “Me këtë projekt, ne po përpiqemi të marrim një pamje më të mirë se cilat pjesë të sistemit tonë kompleks politik po mbajnë peshën kryesore të efekteve të tij.” [Përktheu: ISHGJ]
