Importet evropiane të armëve u dyfishuan midis 2020 dhe 2024. Ky nuk është një lajm i mirë për sigurinë e kontinentit të vjetër.
Nga Raphael Schmeller [Berliner Zeitung]
Më shumë se 60 për qind e blerjeve evropiane të armëve vijnë nga SHBA.
Europa është lider. Jo në rritjen ekonomike apo në uljen e varfërisë, as në arsim e shëndetësi; ajo ka mbetur prej kohësh pas. Jo, Evropa është lideri botëror në riarmatim: askund nuk janë rritur aq shumë importet e armëve vitet e fundit sa në kontinentin e vjetër.
Sipas shifrave të fundit nga Instituti i Kërkimeve të Paqes në Stokholm – Sipri, importet e armëve nga shtetet evropiane të NATO-s u dyfishuan midis 2020 dhe 2024. Importet e armatimeve të rënda si avionë luftarakë, tanke dhe nëndetëse madje u rritën me 155 për qind.
Shtetet e Bashkuara përfitojnë veçanërisht nga tregtia e armëve
Ukraina, e cila u sulmua nga Rusia, tani është bërë importuesi më i madh i armëve në botë. Pjesa e tyre në importet globale të armëve është rritur pothuajse njëqindfish nga më pak se 0.1 përqind në vitin 2020 në 8.8 përqind.
Shtetet e Bashkuara përfitojnë veçanërisht nga tregtia e pajisjeve ushtarake. Sipas Sipri-t, pothuajse gjysma e të ardhurave botërore nga armët prej rreth 317 miliardë dollarësh (300 miliardë euro) shkuan për kompanitë me bazë në Shtetet e Bashkuara.
Pjesa e shitjeve globale të 10 prodhuesve më të mëdhenj globalë në përqindje për vitet 2020 deri 2024
CDU/CSU dhe SPD po sigurojnë aktualisht që industria amerikane e armëve do të vazhdojë të nxitet nga Evropa, pasi duan të përmirësojnë Bundeswehr-in me shuma të paprecedentë parash. Dhe disa miliardë para të taksapaguesve evropianë nga paketa e BE-së për prodhimin dhe sigurimin e armëve prej 800 miliardë eurosh do të rrjedhin gjithashtu në SHBA, qoftë vetëm për të qetësuar paksa Donald Trump.
Mania e ngritjes së armëve që po përhapet gjithnjë e më shumë në Evropë është problematike në të paktën dy aspekte.
Së pari, paratë do të duhej të investoheshin shumë më urgjentisht në fusha të tjera. Rrugët, hekurudhat dhe urat e shkatërruara, infrastruktura e papërshtatshme arsimore, ndërtesat e vjetruara, mungesa e infrastrukturës për energji elektrike, hidrogjen dhe ngrohje: vetëm në Gjermani, sipas Institutit të Ekonomisë Gjermane në Këln, të favorshëm për punëdhënësit, do të duheshin investuar disa qindra miliardë euro për të mbajtur ekonominë në një farë mase. Sipas ekspertëve, paketa prej 500 miliardë eurosh e shpallur nga CDU/CSU dhe SPD nuk mjafton as për të zgjidhur krizën e infrastrukturës në këtë vend.
Së dyti, grumbullimi masiv i armëve është jashtëzakonisht i rrezikshëm, siç theksoi të hënën shefi i Sipri-t, Dan Smith: “Është një spirale e rrezikshme: çdo masë provokon një kundërmasë, e cila nga ana tjetër provokon një kundërmasë tjetër. Arsyetimi për këtë garë armësh gjithnjë në rritje është gjithmonë mosbesimi ndaj palës tjetër. Kështu, mosbesimi nxit garën e armatimeve, ndërsa gara e armatimeve në të njëjtën kohë përforcon mosbesimin.”
Edhe nëse një luftë bërthamore duket e pamundur, rreziku i aksidenteve ose keqkuptimeve mbetet. Në një atmosferë të tensionuar, gabimet mund të kenë pasoja katastrofike, tha Smith. Rajone të tilla si Evropa, Azia dhe Lindja e Mesme, ku shpenzimet ushtarake po rriten, janë veçanërisht në rrezik.
Por nevoja për riarmatim drastik në nivel federal dhe të BE-së rrallë vihet në dyshim publikisht. As perspektiva shoqëruese që jo vetëm ushtria, por edhe një popullsi e lodhur nga lufta, e infektuar gjoja nga “pacifizmi i nënshtruar” duhet të bëhet “gati për luftë”.
Nën sloganin “Pika e kthesës”, përgatitjet e luftës tani mund të vërehen kudo në Gjermani. Tramvajet dhe autobusët lëvizin nëpër qytete me reklama në shkallë të gjerë për Bundeswehr-in. Ushtria është e pranishme në panairet e karrierës me ekspozita armësh për të rekrutuar të rinj për qëllimet e saj. Oficerët po grumbullohen në klasat e shkollave për të përhapur pa diskutim pikëpamjet e tyre mbi “situatën e ndryshuar të sigurisë” në orët e politikës ose të etikës.
Friedrich Merz konsideron rikthimin e rekrutimit
Ashtu si gjatë Luftës së Ftohtë, alarmet e sirenave po bien përsëri rregullisht. E ashtuquajtura mbrojtje civile po zgjerohet. Skenarët e urgjencës nga Forcat e Armatosura Gjermane këshillojnë familjet që të grumbullojnë ushqime në rast të një “emergjence” luftarake. “Plani Operacional i Gjermanisë” i Bundeswehr-it përshkruan korridoret për transport të gjerë trupash të aleatëve perëndimorë të NATO-s në një “krahu lindor” imagjinar. Dhe kancelari i ardhshëm Friedrich Merz po mendon madje të rikthejë rekrutimin [shërbimin ushtarak të detyrueshëm].
E gjithë histeria e grumbullimit të armëve që dominon debatin publik është një rrugë pa krye. Më shumë armë nuk e bëjnë botën më të sigurt. Në vend të kësaj, nevojitet më shumë diplomaci dhe kthim në çarmatimin e ndërsjellë – edhe nëse kjo duket joreale për momentin.
