Nga Haluk Direskeneli* [Eurasia Review]
Samiti i 51-të i G7, i mbajtur nga 15-17 qershor 2025, në Kananaskis, Alberta, Kanada, mblodhi së bashku një grup të liderësh globalë, duke shfaqur një spektër të pasur qasjesh lidershipi.
Liderët e sotëm botërorë mund të kategorizohen gjerësisht në dy grupe: ata me kredenciale akademike elitare nga institucionet prestigjioze dhe ata që u ngritën përmes gradave të partive politike ose lëvizjeve populiste, duke krijuar lidhje të thella me zgjedhësit e tyre. Ky artikull eksploron zhvillimet kryesore nga Samiti i G7 2025, profilizon liderët pjesëmarrës dhe reflekton se si stilet e tyre të ndryshme të udhëheqjes, së bashku me ndikimin e figurave jo-pjesëmarrëse si Vladimir Putini i Rusisë, i dhanë formë diplomacisë globale.
Dy lloje liderësh – Lloji 1: Liderë elitë, të arsimuar
Grupi i parë përfshin liderë me diploma të avancuara nga universitete të njohura, shpesh duke sjellë ekspertizë në sistemet globale. Kryeministri kanadez Mark Carney, mikpritës i samitit, është shembull i këtij grupi. I diplomuar në Oksford dhe Harvard, Carney shquhet për ekspertizën e tij në ekonomi dhe financa, duke e udhëhequr samitin me aftësi diplomatike dhe pragmatizëm, siç theksohet nga ekspertët e politikës së jashtme.
Në mënyrë të ngjashme, kancelari i ri i Gjermanisë Friedrich Merz, një i diplomuar në drejtësi me një karrierë të shquar biznesi, ofron një perspektivë teknokratike, të drejtuar nga të dhënat. Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Keir Starmer, gjithashtu i trajnuar për drejtësi, bëri debutimin e tij në G7 si udhëheqës i Partisë Laburiste, duke theksuar zgjidhjet e strukturuara dhe të menduara përpara. Kryeministri i Japonisë Shigeru Ishiba, një politikan me përvojë, dha njohuri strategjike. Presidenti i Kinës Xi Jinping (jo anëtar i G7, por i rëndësishëm në kontekst), me diploma në inxhinieri kimike dhe drejtësi nga Universiteti Tsinghua, kombinon saktësinë teknokratike me fokusin ideologjik.
Lloji 2: Udhëheqës që ngrihen nga radhët e partisë ose populizmi
Grupi i dytë përfshin liderë që u ngritën përmes lëvizjeve politike ose bazë, duke shfrytëzuar karizmën dhe mbështetjen publike. Kryeministrja e Italisë Giorgia Meloni, një e diplomuar në shkollë të mesme, u ngjit në këtë grupim. Ajo u ngrit në radhët e krahut të djathtë Fratelli d’Italia për t’u bërë kryeministrja e parë femër e Italisë. Lidershipi i saj përcaktohet nga raporti i saj i fortë me votuesit dhe prania dinamike.
Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelenskyy, një ish-komedian dhe aktor me diplomë juridike, ka fituar admirim global për udhëheqjen e tij gjatë luftës, duke përdorur thirrje të përzemërta për të mbledhur mbështetjen ndërkombëtare.
Presidenti i SHBA Donald Trump, i diplomuar për ekonomi në Shkollën Wharton, njihet gjerësisht për stilin e tij të veçantë dhe energjik të lidershipit, i cili rezonon fuqishëm me mbështetësit e tij. Në samit, ai solli një perspektivë të guximshme, duke propozuar ide novatore si Kanadaja që të bëhet “shteti i 51-të” dhe duke mbrojtur një “G9” të mundshëm duke përfshirë Kinën.
Largimi i tij i hershëm nga samiti dhe qasja unike ndaj diplomacisë ndezën diskutime të gjalla mes të pranishmëve.
Presidenti i Rusisë, Vladimir Putin (jo anëtar i G7-ës, por i rëndësishëm për shkak të konfliktit Rusi-Ukrainë), i diplomuar në drejtësi nga Universiteti Shtetëror i Leningradit dhe ish-oficer i KGB-së, përfaqëson këtë kategori me fokusin e tij strategjik dhe udhëheqjen e gjatë, të formuar nga dekada përvojë politike. Mungesa e tij nga samiti ishte e dukshme, duke pasur parasysh rolin qendror të Rusisë në diskutimet gjeopolitike globale.
Udhëheqësit nga Lindja e Mesme, shpesh duke u ngritur përmes strukturave partiake dhe të përshtatur me ndjenjat rajonale, e pasuruan më tej dinamikën e samitit.
G7 2025 Samiti Kananaskis: Axhenda dhe Dinamika
I mbajtur nga 15-17 qershor 2025, në shkëmbinjtë piktoreskë kanadezë, samiti trajtoi çështje të ngutshme globale: paqëndrueshmërinë ekonomike, ndryshimet klimatike, temperaturën artificiale, transformimin dixhital, sigurinë energjetike, mineralet kritike dhe luftën Rusi-Ukrainë. Nën presidencën e Kanadasë, të udhëhequr nga Carney, axhenda i jepte përparësi paqes, sigurisë, kundërshtimit të ndërhyrjeve të huaja dhe zhvillimit të qëndrueshëm. Karta e zjarrit të Kananaskis, e miratuar nga India, përputhej me angazhimet globale për të luftuar shpyllëzimin deri në vitin 2030, ndërsa Plani i Veprimit për Mineralet Kritike të G7-s u ndërtua në korniza të mëparshme. Samiti nisi gjithashtu Sfidën e Madhe të G7 GovAI për të promovuar adoptimin e AI në sektorët publikë.
Megjithatë, konflikti Izrael-Iran zuri në qendër të vëmendjes, me liderët e G7 që dënuan Iranin si një burim të paqëndrueshmërisë rajonale dhe riafirmuan të drejtën e Izraelit për vetëmbrojtje.
Lufta Rusi-Ukrainë, e intensifikuar nga vendimet strategjike të Putinit, mbeti një fokus kritik, me praninë e Zelenskyy që përforcon thirrjet për mbështetje. Këto konflikte e zhvendosën vëmendjen nga prioritetet e planifikuara të Carney, duke nxitur disa ta përshkruajnë samitin si një “kabinet lufte” perëndimor. Vendimi i Presidentit Trump për të mos akorduar mbështetjen për një komunikatë të përbashkët pasqyroi angazhimin e tij ndaj perspektivave të pavarura, duke theksuar dallimet mbi tregtinë, Ukrainën dhe çështjet e Lindjes së Mesme, siç theksohet në postimet në X. Mungesa e një deklarate të përbashkët nënvizoi gjithashtu tensionet rreth veprimeve të Rusisë nën udhëheqjen e Putinit, gjë që ndërlikoi konsensusin e G7.
Pjesëmarrësit përfshinin liderët e G7-Carney (Kanada), Trump (SHBA), Starmer (MB), Macron (Francë), Merz (Gjermani), Meloni (Itali), Ishiba (Japoni) dhe përfaqësuesit e BE-së Ursula von der Leyen dhe António Costa-së bashku me liderë të ftuar si Narendra Claudia e Brazilit, Meksika, Meksika. Lula da Silva, Anthony Albanese i Australisë, Lee Jae-myung i Koresë së Jugut, lidershipi i Afrikës së Jugut dhe Zelenskyy i Ukrainës.
Veçanërisht, Princi i Kurorës i Arabisë Saudite Mohammed bin Salman, Presidenti i Indonezisë Prabowo Subianto dhe Presidenti i Rusisë Vladimir Putin nuk morën pjesë, megjithëse ndikimi i Putinit ishte i madh për shkak të konfliktit të vazhdueshëm në Ukrainë.
Takimet dypalëshe ishin një pikë kryesore, me Modin që angazhoi udhëheqës nga Meksika, Koreja e Jugut, Australia, Afrika e Jugut, Franca dhe Kanadaja për të forcuar lidhjet në tregti, energjinë e pastër dhe infrastrukturën dixhitale. Presidenti i Koresë së Jugut Lee Jae-myung zhvilloi gjithashtu bisedime produktive me Indinë, Britaninë e Madhe, Meksikën dhe Brazilin, duke sinjalizuar kthimin aktiv të Koresë në diplomacinë globale.
Një tapiceri e stileve të lidershipit
Shumëllojshmëria e profileve të lidershipit krijoi një samit të gjallë por kompleks. Udhëheqësit elitarë si Carney dhe Merz avokuan për zgjidhje afatgjata, të orientuara nga shkenca për klimën dhe tregtinë, ndërsa liderë si Meloni dhe Trump u fokusuan në prioritetet e menjëhershme ekonomike dhe sociale, duke reflektuar shqetësimet e zgjedhësve të tyre. Fjalimet e pasionuara të Zelenskyy galvanizuan mbështetjen për Ukrainën, në kontrast me kontributet diplomatike të guximshme dhe jokonvencionale të Trumpit. Qasja strategjike e Putinit, megjithëse nuk u përfaqësua drejtpërdrejt në samit, i dha formë diskutimeve mbi Ukrainën dhe sigurinë energjetike, duke shtuar një shtresë kompleksiteti gjeopolitik. Prioritetet rajonale të liderëve të Lindjes së Mesme e thelluan më tej dialogun.
Ky diversitet herë pas here sfidonte konsensusin, veçanërisht për ndryshimet klimatike, ku qasjet shkencore të liderëve të elitës u ndeshën me theksin e populistëve mbi realitetet ekonomike. Propozimi largpamës i Trumpit për një “G9” dhe reflektimet e tij mbi vendimet e kaluara të G7 theksuan qasjen e tij të veçantë ndaj bashkëpunimit global. Perspektiva nacionaliste e Melonit ishte në kontrast me prirjet globaliste të Carney dhe Merz-it, ndërsa prania e Zelenskyy, së bashku me ndikimin indirekt të Putinit, e mbajti krizën e Ukrainës në ballë.
Vlera e diversitetit
Samiti Kananaskis ndriçoi pasurinë dhe kompleksitetin e udhëheqjes globale. Udhëheqësit elitë si Carney dhe Merz punuan për të stabilizuar rendin global, ndërsa Meloni dhe Trump mbrojtën zërat e publikut të tyre, duke sjellë perspektiva të reja në tryezë. Mbështetja emocionale e Zelenskyy dhe ndikimi strategjik i Putinit, megjithëse mungonin, nënvizuan natyrën e shumëanshme të sfidave globale. Ky diversitet, ndonëse herë pas here sfidues, i pasuroi diskutimet, edhe pse mungesa e një komunikate të përbashkët pasqyronte vështirësitë e arritjes së unitetit shumëpalësh.
Samiti theksoi gjithashtu natyrën dinamike të diplomacisë. Thirrjet emocionale të Zelenskyy, idetë novatore të Trump, mbrojtja pasionante e Melonit, hija gjeopolitike e Putinit dhe fokusi rajonal i liderëve të Lindjes së Mesme krijuan një fazë imponuese, duke lënë herë pas here në hije diskutimet teknike. Megjithatë, rezultatet e samitit, duke përfshirë angazhimet për AI, mineralet kritike dhe parandalimin e zjarreve, do të formësojnë strategjitë e ardhshme globale.
Samiti i G7 2025 Kananaskis ishte një pasqyrim i gjallë i diversitetit të lidershipit global. Nga Carney i arsimuar në Oksford-Harvard te Meloni i arsimuar në shkollë të mesme, ish-komediani Zelenskyy, lidershipi dinamik i Trumpit dhe prania strategjike e Putinit në diskutimet globale, samiti bashkoi një gamë të gjerë perspektivash. Ky diversitet, ndonëse një dëshmi e kompleksitetit të njerëzimit, nënvizoi sfidën e krijimit të unitetit në çështjet kritike globale.
Në një dhomë të vetme, liderët me doktoraturë në drejtësi, diploma të shkollës së mesme, prejardhje prej komedianësh, vizione të guximshme populiste dhe qasje strategjike gjeopolitike, debatuan për të ardhmen e njerëzimit – një kujtesë e fuqishme e natyrës së ndërlikuar dhe të shumëanshme të lidershipit global. [Përktheu: ISHGJ]
______________________________
- Shënim: Haluk Direskeneli, është i diplomuar në degën e Inxhinierisë Mekanike METU (1973). Ai ka punuar në ndërmarrje publike, private, kompanitë JV turke të SHBA-së (B&W, CSWI, AEP, Entergy), në fabrikimin, projektimin bazë dhe të detajuar, marketingun, shitjet dhe menaxhimin e projekteve të termocentraleve. Ai aktualisht është duke punuar si konsulent i pavarur/analist energjetik me ekspertizë të softuerit bazë/të detajuar të projektimit të termocentraleve për kompani private inxhinierike, investitorë, universitete dhe institucione kërkimore. Ai është anëtar i Grupit Punues të Energjisë të Dhomës së Inxhinierëve Mekanikë të Turqisë.
