Nga Lirim GASHI
(Analizë nga perspektiva e së drejtës ndërkombëtare, mbijetesës kombëtare dhe etikës së sigurisë)
1. Parimi i vetëmbrojtjes sipas Kartës së OKB-së (Neni 51)
Sipas nenit 51 të Kartës së Kombeve të Bashkuara, çdo shtet ka të drejtën të vetëmbrohet kundër një kërcënimi të afërt, të drejtpërdrejtë dhe të vazhdueshëm. Nëse Irani vazhdon me zhvillimin e kapaciteteve bërthamore dhe deklaratat zyrtare të liderëve të tij kërcënojnë ekzistencën e Izraelit (siç ka ndodhur vazhdimisht), atëherë parimi i vetëmbrojtjes parandaluese i jep Izraelit të drejtën morale dhe ligjore të ndërmarrë veprime ushtarake për të parandaluar një katastrofë.
2. Kur një regjim kërkon zhdukjen tënde – nuk mund të rrish duarkryq
Liderët më të lartë të Republikës Islamike të Iranit (përfshirë Ajatollahët dhe Gardën Revolucionare) kanë deklaruar në mënyrë të përsëritur se Izraeli duhet të “fshihet nga harta”, duke e konsideruar si një “tumor kancerogjen” që duhet shkatërruar. Në këtë kontekst, Izraeli nuk përballet me një konflikt territorial, por me një kërcënim ekzistencial. Dhe siç thoshte Golda Meir:
“Ne mund t’ua falim arabëve që na vranë fëmijët. Por nuk mund t’ua falim që na detyruan t’i vrasim fëmijët e tyre për t’i mbrojtur fëmijët tanë.”
3. Doktrina e Masadës: Më mirë një sulm i parakohshëm sesa një varr masiv
Izraeli, si një shtet i ndërtuar mbi kujtesën e Holokaustit dhe traumën e zhdukjes, ka zhvilluar një doktrinë unike sigurie: asnjëherë më. Kjo do të thotë se kur një regjim që mohon Holokaustin përpiqet të ndërtojë armë bërthamore, Izraeli ka detyrimin historik dhe etik për të parandaluar përsëritjen e një gjenocidi të ri – edhe nëse bota hesht.
4. Irani nuk është thjesht një shtet – është sponsor global i terrorizmit
Irani nuk kërcënon vetëm Izraelin me raketa, por përmes proxy-ve të tij si Hezbollahu në Liban, Houthit në Jemen, milicitë shiite në Siri dhe Irak, financon dhe mbështet aktet terroriste kundër civilëve hebrenj. Izraeli, si një demokraci funksionale, ka detyrimin të mbrojë qytetarët e vet nga këto sulme indirekte.
5. Sulmi si akt parandalues dhe jo pushtues
Një sulm izraelit nuk do të kishte për qëllim pushtimin e Iranit, por çaktivizimin e kapaciteteve bërthamore. Nëse bota nuk ndaloi kohë më parë Hitlerin, nuk ka asnjë arsye që bota të presë që një regjim theokratik me ideologji apokaliptike të pajiset me bomba atomike. Parandalimi nuk është agresion – është mbijetesë.
6. Heshtja ndërkombëtare është dritë jeshile për katastrofë
Ashtu siç bota dështoi ta ndalojë gjenocidin në Ruandë, në Srebrenicë dhe më herët në Evropë, sot ajo rrezikon të përsërisë të njëjtin gabim me Iranin. Nëse institucionet ndërkombëtare nuk ndërhyjnë, Izraeli ka të drejtën morale dhe detyrimin historik të veprojë vetëm.
Përmbyllje filozofike
Nëse ekziston një popull që e di çfarë ndodh kur hesht përballë së keqes – ai është populli hebre. Drejtësia nuk është vetëm ligj – është edhe mbijetesë.
Siguria nuk është luks – është e drejtë themelore.
Dhe pa veprim ndaj kërcënimit, liria kthehet në iluzion.
Albert Einstein, një nga bijtë e Izraelit, thoshte: “Paqja nuk mbahet me forcë, ajo arrihet me mirëkuptim.”
Por kur pala tjetër kërkon shkatërrimin tënd, forca është mënyra e vetme për të mbijetuar – që më pas të ketë mundësi për paqe.
