[Foto: Të enjten në Paris u zhvilluan bisedimet e para të nivelit të lartë midis SHBA-ve dhe evropianëve për luftën në Ukrainë: delegacioni amerikan në të majtë, ai ukrainas në të djathtë. Emmanuel Macron ulur në mes.]
Uashingtoni ka ushtruar presion të njëanshëm mbi Kievin prej muajsh dhe po i afrohet Moskës. Megjithatë, Putini po luan për kohën. Llogaritjet e tij mund të funksionojnë.
Nga Ivo Mijnssen [NZZ]
Koha është një faktor qensor në çdo negociatë paqeje. Donald Trumpi fillimisht premtoi se do t’i jepte fund luftës në Ukrainë në 24 orë, pastaj në 100 ditë. Tani, dhjetë ditë përpara skadimit të afatit, ministri i tij i jashtëm po kërcënon të ndalojë përpjekjet kryesisht të pasuksesshme për të arritur paqen. Nëse një marrëveshje është e mundur do të bëhet e qartë shumë shpejt, tha Marco Rubio të premten. Nëse jo, Trumpi do të duhet t’i kthehej prioriteteve tjera. “Kjo nuk është lufta jonë.”
Moska po i përgjigjet padurimin në rritje të Trumpit dhe ekipit të tij me taktika vonuese: Ndryshe nga ukrainasit dhe amerikanët, rusët nuk duan një armëpushim gjithëpërfshirës dhe po vendosin vazhdimisht kushte të reja. Të premten, Kremlini sinjalizoi se nuk ndihet më i detyruar nga armëpushimi për sulmet ajrore kundër infrastrukturës energjetike që u negociua një muaj më parë. Kjo ishte e kufizuar në një muaj, dhe për këtë arsye afati kishte skaduar, tha me gjakftohtësi një zëdhënës.
Këshilltarët e shumtë të Trumpit në negociatat për Ukrainën
Rusët besojnë se koha është në anën e tyre. Vladimir Putini nuk ka munguar të vërejë se Trumpi, i lodhur demonstrativisht nga lufta, po ndjek një strategji negociuese kontradiktore. Në rastin më të mirë për Putinin, ai është edhe pro-rus. Mbetet e paqartë se cili nga këshilltarët e Uashingtonit ka veshin e presidentit. Rubio do të duhet të marrë drejtimin si Sekretar i Shtetit, dhe i dërguari zyrtar i posaçëm për Ukrainën është gjenerali në pension Keith Kellogg. Të dy konsiderohen kritikë ndaj Moskës. Por ata luajnë një rol dytësor në negociata. Kjo udhëhiqet nga Steve Witkoff, miku më i vjetër i Trumpit.
Sipërmarrësi i pasurive të paluajtshme deri më tani ka tërhequr kryesisht vëmendjen përmes deklaratave që demonstrojnë injorancë dhe përbuzje ndaj Putinit. Në mars, ai pohoi se popullsia e rajoneve të pretenduara nga Rusia – Krimea, Luhansk-u, Donetsk-u, Zaporizhia dhe Khersoni – kishte votuar me shumicë dërrmuese në favor të aneksimit. Ai nuk përmendi se këto “referendume” ishin farsa të zbatuara me forcë ushtarake. Përveç kësaj, Witkoff barazoi rusishtfolësit në Ukrainë me rusët dhe që atëherë ka përsëritur në mënyrë jokritike shumë pretendime të tjera propagandistike të Kremlinit.
Steve Witkoff (majtas) në një takim me Vladimir Putinin më 11 prill.
Witkoff, i cili nuk ka qenë një herë në Kiev, u takua me Putinin tre herë në javët e fundit për bisedime të gjata. Pak dihej për rezultatet. Në prapaskenë, megjithatë, sipas raportimeve të mediave, ai tha se mënyra më e shpejtë drejt paqes do të ishte dorëzimi i pesë provincave të përmendura në Rusi dhe lehtësimi i sanksioneve. Kjo do të shkonte shumë më larg se ngrirja e frontit: vetëm në Kherson, ukrainasve do t’u duhej të tërhiqeshin nga 5000 kilometra katrorë që kishin rimarrë në vitin e parë të luftës. Në vitin 2024, Rusia pushtoi dukshëm më pak territor, duke pësuar humbje të mëdha.
Linja e Witkoff nuk është e padiskutueshme. Këtë e tregojnë jo vetëm ato burime anonime që ushqejnë mediat me informacione të brendshme, por edhe negociatat e kësaj jave: në Paris, Witkoff, Rubio dhe çuditërisht Kellogg, i cili u ul në detyrë në mars, u takua me Emmanuel Macronin dhe një delegacion ukrainas. Ishte hera e parë që një grup i tillë i nivelit të lartë amerikan merrte pjesë në bisedime me evropianët. Të dyja palët u përgjigjën pozitivisht më pas. Sipas pjesëmarrësve, diskutimi u fokusua në garancitë e sigurisë për Ukrainën – një zonë në të cilën Uashingtoni e sheh Evropën si një përgjegjësi të veçantë.
Trumpi nuk ka ofruar ende ndonjë ndihmë të re armatimi
Edhe nëse shumë gjëra mbeten të hapura në diskutimet për një “koalicion evropian të vullnetit” që mund të dërgojë trupa në Ukrainë, koordinimi me SHBA do të ishte një parakusht bazë për një mision të tillë paqeje. Komentatorët optimistë shohin një koordinim më të madh perëndimor në bisedimet, të cilat janë planifikuar të vazhdojnë javën e ardhshme.
Pesimistët, nga ana tjetër, besojnë se qëllimi i Uashingtonit është të inkurajojë evropianët që të bëjnë më shumë presion mbi Ukrainën. Ata e shohin deklaratën e Macronit në fillim të takimit të Parisit se një armëpushim duhet të “bazohet në realitet” si një tregues se evropianët tani po kërkojnë gjithashtu lëshime territoriale më agresive.
Megjithatë, vendet kryesore vazhdojnë të mbështesin Kievin me paketa të reja ndihme. Trumpi, nga ana tjetër, deri më tani u ka ofruar ukrainasve vetëm një marrëveshje të diskutueshme të lëndëve të para. Hartimi i tij ka bërë progres ditët e fundit. Por edhe versioni i fundit i kësaj deklarate synimi, i cili më në fund do të nënshkruhet javën e ardhshme, mbetet jo detyrues për çështjet vendimtare.
Ukraina vështirë se mund të presë ndihmë armësh nga Trumpi. Në mars, ai madje bllokoi përkohësisht të gjitha dërgesat. Tani edhe ato të miratuara nga Joe Bideni po mbarojnë. Duke përjashtuar çdo forcim ushtarak të Kievit, duke fajësuar vazhdimisht Ukrainën për luftën dhe vetëm duke kërcënuar në mënyrë të paqartë sanksione ekonomike kundër Moskës, Trumpit i mungon çdo mjet për të ushtruar presion ndaj Putinit. Prandaj ai sheh pak arsye për të bërë lëshime.
Premtimi origjinal i Trumpit për “paqe përmes forcës” në Ukrainë po bëhet kështu gjithnjë e më i largët. Kërcënimi i Rubios se SHBA-ja do t’i jepte fund përpjekjeve të saj për paqen tregon ngërçin në të cilin ata janë. Por kjo nuk është e mirë për Kievin: Trumpi mund të humbasë interesin për luftën sepse presidenti i paqëndrueshëm e sheh zgjidhjen e saj si shumë të gjatë. [Përktheu: ISHGJ]
