NGA Besim MULAJ
E vendosur në kufirin mes Evropës dhe Azisë, Gjeorgjia sot gjendet në një kryqëzim gjeopolitik që përcakton konturet e së ardhmes së saj politike dhe kulturore. Ish-republika sovjetike, ky vend i Kaukazit, ka kërkuar prej vitesh të forcojë lidhjet e saj me Evropën përmes aspiratave për të hyrë në Bashkimin Evropian dhe NATO. Megjithatë, këto ambicie evropiane përballen me një ndikim rus të vazhdueshëm, trashëgimi e një të kaluare të përbashkët dhe e ringjallur nga sfidat strategjike aktuale. Së fundmi, tensioni arriti një pikë kritike me propozimin e një ligji mbi “agjentët e huaj”, i frymëzuar drejtpërdrejt nga legjislacioni rus, që shkaktoi një valë protestash në të gjithë vendin. Ky ligj, i cili i shenjon si “Entitete nën ndikimin e huaj”, organizatat joqeveritare dhe mediat që marrin financime të huaja mbi 20% të buxhetit të tyre vjetor, ngjalli shqetësime për një regres të mundshëm të lirive civile në Gjeorgji, pasi organizatave joqeveritare do t’iu duhet që tashmë të sigurojnë mbi 80% të buxhetit të tyre vetëm nga fonde brenda vendit, për të mos vuajtur pasojat e penaliteteve që parashikon ky ligj.
Përgjigja e qeverisë ndaj manifestimeve të shoqërisë civile kundër ligjit mbi “agjentët e huaj”, u perceptua si një tregues i prirjeve të saj autoritare, duke rritur kritikat e brendshme dhe të jashtme. Brutaliteti i represionit policor ndaj protestuesve jo vetëm që nxori në pah sfidat e brendshme të qeverisjes gjeorgjiane, por gjithashtu tërhoqi vëmendjen ndërkombëtare mbi situatën e të drejtave të njeriut në vend. Këto ngjarje theksojnë një dikotomi midis dëshirës së opinionit publik gjeorgjian për t’u integruar më shumë në strukturat evropiane dhe hezitimit të disa sektorëve të pushtetit për të thyer lidhjet me ndikimin rus.
Në këtë kontekst të ndërlikuar, Gjeorgjia ilustron në mënyrë të përsosur vështirësitë me të cilat përballen vendet në kufijtë gjeografikë dhe kulturorë të Evropës, të shqetësuara midis së kaluarës së tyre sovjetike dhe aspiratave të tyre evropiane. Kjo situatë ngre pyetje themelore mbi të ardhmen e Gjeorgjisë, identitetin e saj kombëtar dhe balancën e fuqisë në një rajon, që tashmë është i shënuar nga ndarje të thella politike dhe konflikte të pazgjidhura.
Në zemër të tensioneve gjeopolitike në Gjeorgji, dualiteti midis orientimit proevropian të qytetarëve dhe ndikimeve proruse të qeverisë ekspozon vendin ndaj sfidave të ndërlikuara, të brendshme dhe të jashtme. Ky dualizëm shfaqet qartë në debatin rreth projektligjit për “agjentët e huaj”. I frymëzuar nga një legjislacion i ngjashëm në Rusi, ky propozim u perceptua si një përpjekje për të mbytur shoqërinë civile, e cila është thelbësore për mbajtjen e demokracisë në Gjeorgji. Protestat që pasuan, të cilat u mbuluan gjerësisht nga mediat ndërkombëtare, zbuluan një shoqëri thellësisht të ndarë, por të angazhuar në mënyrë të vendosur në mbrojtjen e lirive të saj themelore.
Reagimet ndaj këtij ligji të propozuar tregojnë një ndarje të rëndësishme midis një popullsie, që dëshiron të forcojë lidhjet me Evropën dhe një qeverie, veprimet e së cilës shpesh pasqyrojnë një hezitim për t’u larguar nga orbita ruse. Ky tension është përkeqësuar nga figura influente si Bidzina Ivanishvili, ish-kryeministër dhe oligark, pasuria dhe interesat e të cilit janë thellësisht të rrënjosura në Rusi.
Nën ndikimin e tij, partia në pushtet, “Ëndrra Gjeorgjiane”, është akuzuar shpesh për të bërë kompromise me Moskën, që shkojnë kundër aspiratave evropiane të popullit gjeorgjian. Në planin ndërkombëtar, pasojat e politikës së brendshme gjeorgjiane janë të rëndësishme. Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara kanë shprehur shqetësimin e tyre për një regres demokratik të mundshëm, që do të përfaqësonte miratimi i një ligji të tillë. Deklaratat zyrtare dhe analizat e ekspertëve ndërkombëtarë, si ato nga Këshilli Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë theksojnë rëndësinë e mbajtjes së një hapësire të hapur për shoqërinë civile, si një shtyllë e demokracisë dhe paralajmërojnë se masat e tilla mund të komprometojnë aspiratat e Gjeorgjisë për një integrim më të thellë evropian.
Ndikimi rus në Gjeorgji nuk kufizohet vetëm në aspektin ligjor. Ai zgjerohet gjithashtu në fusha ekonomike dhe kulturore, ku Rusia mbetet një partner kyç për shumë sektorë gjeorgjianë. Megjithatë, kjo marrëdhënie është komplekse, e shënuar nga historia konfliktuale midis dy vendeve, përfshirë luftën e vitit 2008 dhe okupimin e vazhdueshëm nga Rusia të rajoneve të Abkazisë dhe Osetisë së Jugut. Këto territore, të njohura nga Rusia si shtete të pavarura, por të konsideruara nga komuniteti ndërkombëtar si pjesë integrale e Gjeorgjisë, janë një pikë fërkimi e vazhdueshme, jo vetëm për marrëdhëniet ruso-gjeorgjiane, por edhe për marrëdhëniet e Gjeorgjisë me aleatët e saj perëndimorë.
Për më tepër, Gjeorgjia gjendet në një situatë delikate në lidhje me NATO-n. Edhe pse ka dëshirë të afrohet me aleancën, Gjeorgjia duhet të ecë me kujdes për të mos provokuar reagime armiqësore nga Rusia, e cila e sheh zgjerimin e NATO-s në atë që e konsideron si oborrin e saj strategjik si një kërcënim të drejtpërdrejt. Stërvitjet ushtarake dhe marrëveshjet e mbrojtjes me Shtetet e Bashkuara dhe anëtarë të tjerë të NATO-s kritikohen rregullisht nga Rusia, e cila i sheh si provokime.
Përballë këtyre sfidave, pyetja mbetet se si Gjeorgjia mund të pajtojë aspiratat e saj evropiane me realitetin e një ndikimi rus të vazhdueshëm. Vendimet e marra sot do të formësojnë jo vetëm të ardhmen politike të vendit, por edhe stabilitetin dhe pozicionin e tij në një mjedis rajonal gjithnjë e më të polarizuar dhe konkurrues. Zgjedhjet e Gjeorgjisë do të kenë pasoja që tejkalojnë kufijtë e saj, duke ndikuar në sigurinë dhe dinamikën politike të gjithë rajonit të Kaukazit.
Në përfundim, ngjarjet e fundit në Gjeorgji nxjerrin në pah sfidën komplekse, me të cilën përballet vendi në skenën ndërkombëtare, duke luhatur midis aspiratave të saj evropiane dhe presioneve të ushtruara nga Rusia. Situata në Gjeorgji nuk përfshin vetëm një ligj ose protesta të izoluara, por ajo pasqyron një betejë më të gjerë për identitetin kombëtar dhe orientimin politik të ardhshëm të vendit. Duke kërkuar të mbajë një ekuilibër midis angazhimeve të saj ndaj Perëndimit dhe marrëdhënies së saj historike dhe gjeopolitike me Rusinë, Gjeorgjia është në zemër të një beteje për sovranitetin dhe integritetin demokratik.
Rezultati i kësaj beteje do të ketë implikime të rëndësishme për sigurinë dhe stabilitetin e gjithë rajonit të Kaukazit. Ndërsa Gjeorgjia vazhdon të lundrojë në këtë peizazh të ndërlikuar, komuniteti ndërkombëtar, veçanërisht Bashkimi Evropian dhe NATO, duhet të luajnë një rol të rëndësishëm. Ata duhet jo vetëm të mbështesin aspiratat demokratike të popullit gjeorgjian, por gjithashtu të jenë vigjilentë ndaj ndikimeve që mund të komprometojnë këto aspirata. Mbështetja për demokracinë në Gjeorgji është thelbësore jo vetëm për vetë gjeorgjianët, por edhe për stabilitetin rajonal dhe promovimin e vlerave demo-kratike në nivel global.
