Janusz Bugajski
Në betejën për presidencën amerikane, janë shfaqur dy vizione të Amerikës – ai ndërkombëtar dhe izolacionist. Ndërsa rizgjedhja e Joe Biden në nëntor do të konfirmonte ruajtjen e aleancave amerikane, rizgjedhja e Donald Trump mund të sjellë një çrregullim të ri botëror në të cilin Amerika do të tërhiqej nga shumë prej detyrave të saj të sigurisë, duke përfshirë ato në Ballkanin Perëndimor.
Administrata Biden me të drejtë mund të kritikohet për politikën e saj të jashtme të ndrojtur dhe mungesën e fokusit. Kjo ka qenë e dukshme në shpërndarjen e ngadaltë të armëve më thelbësore për mbrojtjen e Ukrainës kundër ekspansionizmit rus. Mangësitë e Partisë Demokratike janë gjithashtu të dukshme në politikat e dështuara të Uashingtonit në Ballkanin Perëndimor. Ata e kanë qetësuar regjimin serb në shpresën e pabazë se Beogradi do të largohej nga Moska dhe do të bëhej një lojtar konstruktiv rajonal.
Megjithatë, dështimet e Bidenit nuk do të jenë të krahasueshme me ato të një presidence të re të Trump. Trump nuk do të frenohet më nga ndërkombëtarët republikanë me përvojë në administratën e tij, siç ishte rasti në administratën e mëparshme. Ai ka bërë të qartë se në poste të larta do të emërohen vetëm besnik dhe nuk do të tolerohet asnjë disidencë. Madje ai ka premtuar se do të hakmerret ndaj kritikëve dhe kundërshtarëve. Vetë fushata zgjedhore do të përkeqësojë më tej polarizimin dhe radikalizimin e brendshëm politik dhe do të shkëpusë vëmendjen nga zhvillimet e rëndësishme ndërkombëtare. Nëse Trump nuk burgoset për krime të shumta financiare ose për planifikimin e një kryengritjeje në janar 2021, rizgjedhja e tij nuk mund të përjashtohet.
Në drejtimin e Trump, republikanët në Kongres tashmë kanë vënë në pikëpyetje një politikë të jashtme dhe të sigurisë që tradicionalisht ka qenë dypartiake. Ata po pengojnë kalimin e një buxheti shtesë prej 106 miliardë dollarësh që synon forcimin e aftësive ushtarake të Ukrainës, Izraelit dhe Tajvanit.
Vonesat e mëtejshme në sigurimin e këtyre fondeve jetike do të dobësojnë rolin e Amerikës në botë dhe do të inkurajojnë kundërshtarët e saj, veçanërisht Rusinë, Kinën dhe Iranin.
Një tjetër presidencë e Trump-it ka të ngjarë të ndryshojë qëndrimin e sigurisë së Uashingtonit dhe ta shtyjë Amerikën drejt izolimit. Shtëpia e Bardhë nuk do të kufizohej më nga struktura republikane apo nga Kongresi. Kërcënimet e politikës së jashtme të Trump përfshijnë largimin nga NATO, tërheqjen e trupave amerikane nga Evropa, lejimin e Rusisë për të mbajtur territoret e pushtuara në Ukrainë dhe kufizimin e mbështetjes ushtarake për Izraelin dhe Tajvanin.
Në fjalimet tipike të rrëmujshme të fundit për mbështetësit e tij fanatikë, Trump madje ka pohuar se ai do të “inkurajonte” Rusinë të sulmonte çdo anëtar të NATO-s që nuk arrin të përmbushë detyrimet e saj financiare duke shpenzuar të paktën 2% të PBB-së për mbrojtjen. Njëmbëdhjetë vende në aleancën 31-anëtare e kanë arritur këtë objektiv, me Poloninë si shpenzuesin më të madh të NATO-s me pothuajse 4%, dhe tendenca mbetet pozitive. Komentet e Trump tregojnë se ai nuk e kupton se si funksionon NATO. NATO nuk ka një buxhet të centralizuar, por secili vend paguan për mbrojtjen e tij. Kërcënimet e Trump do të përjashtonin Gjermaninë, Francën, Norvegjinë, Italinë, Danimarkën, Kanadanë dhe disa aleatë të tjerë nga çdo ndihmë amerikane për mbrojtjen.
Trump është një admirues i flaktë i Putinit dhe xheloz për pushtetin e tij diktatorial në Rusi. Komentet e tij nënvizojnë se Evropa nuk mund të mbështetet më automatikisht në SHBA dhe nuk është e përgatitur ushtarakisht për një luftë të hapur me Moskën. Pa praninë amerikane, niveli i ulët i pajisjeve dhe aftësitë e kufizuara operacionale të Evropës do të bëheshin të qarta. Ndërsa numri i forcave të armatosura evropiane është zvogëluar nga 3.4 milionë në 1989 në 1.3 milionë në 2022, një riarmatim i madh do të jetë thelbësor. Të paktën 100 miliardë euro do të nevojiten deri në vitin 2025 për të rritur prodhimin e armëve dhe për të penguar ose mposhtur një sfidë të mundshme ruse.
Shumë republikanë të lartë e njohin urgjencën dhe rëndësinë e Ukraina duke mposhtur një nga kundërshtarët kryesorë të Amerikës. Gjysma e ushtrisë ruse tashmë është shkatërruar në Ukrainë dhe misioni mund të përfundojë me më pak se 5% të buxhetit vjetor të mbrojtjes së SHBA. Megjithatë, shumë pak republikanë në detyrë do të duan të zemërojnë Trumpin, pasi ai mund të kthejë shumë nga votuesit e tyre kundër tyre në zgjedhjet e ardhshme të Kongresit.
Kthimi i Trump dhe përfshirja e reduktuar e SHBA-së në Ballkanin Perëndimor do të inkurajojë gjithashtu Beogradin që të ndjekë më tej hegjemoninë e tij rajonale. Nëse dhuna shpërthen në një nga vendet e sulmuara nga regjimi i Vuçiqit, BE-ja nuk mund të mbështetet për të ndërhyrë dhe mbrojtur pavarësinë e Kosovës, Bosnje-Hercegovinës apo Malit të Zi. Prandaj, është thelbësore që të tre shtetet të zgjerojnë mbrojtjen e tyre në përgatitje për konflikt të armatosur, pasi kthimi i Trump do të dobësonte rolin global të Amerikës dhe do të inkurajonte të gjitha diktaturat ekspansioniste që të përshpejtojnë ambiciet e tyre. [The Geopost]
