[10 shtator 2024]
Europa duhet të investojë në mënyrë të konsiderueshme për të qëndruar konkurruese me fuqitë ekonomike globale si Shtetet e Bashkuara dhe Kina, sipas një raporti të ri të hartuar nga ish-presidenti i Bankës Qendrore Evropiane, Mario Draghi. Raporti, i porositur nga presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen dhe i publikuar të hënën, bën thirrje për një rritje të investimeve prej 750 deri në 800 miliardë euro në vit që Bashkimi Evropian t’i përgjigjet sfidave globale në rritje.
Sipas Draghit, huamarrja e përbashkët në nivel të BE-së është çelësi për arritjen e këtij qëllimi ambicioz, i cili do të siguronte që ekonomia evropiane, e njohur për standardet e larta mjedisore, të mbetet konkurruese. Rritja e investimeve të kërkuara në raport arrin në pothuajse pesë përqind të produktit të brendshëm bruto të BE-së dhe paralajmron se është e nevojshme që ekonomia të përshtatet me ndryshimet globale dhe të shmangë rënien më tej pas rivalëve.
“Për herë të parë që nga Lufta e Ftohtë, ne duhet të kemi vërtet frikë për vetëveten,” tha Draghi në një konferencë shtypi në Bruksel, duke paraqitur raportin. “Ne kemi nevojë për një ndryshim rrënjësor.”
Një epokë e re
Draghi paralajmëroi se Evropa po hyn në një epokë të re, përballë rritjes së konkurrencës nga jashtë, por edhe uljes së aksesit në tregjet e huaja. Ai vuri në dukje një hendek në rritje në progresin ekonomik midis BE-së dhe SHBA-së, i shkaktuar nga rritja e ngadaltë e produktivitetit në Evropë.
Raporti thekson veçanërisht ngecjen e Evropës në teknologjitë që do të formësojnë zgjerimin e ardhshëm ekonomik. “Evropa duhet të bëhet një vend ku lulëzon inovacioni”, theksoi Draghi. Sipas tij, BE-ja mund të arrijë shumë më tepër nëse do të vepronte si një komunitet i vërtetë.
Megjithatë, Draghi është i vetëdijshëm se propozimi i përbashkët i huamarrjes është i diskutueshëm. Edhe pse BE ka lëshuar tashmë 800 miliardë euro borxh të përbashkët për t’u rikuperuar nga pandemia, shumë shtete anëtare mbeten të ndara për këtë çështje. Franca e mbështet fuqimisht idenë, ndërsa Gjermania, Holanda dhe vende të tjera të Evropës veriore kanë frikë se do të duhet të mbajnë barrën financiare të anëtarëve jugorë.
Italiani është optimist
Ministri gjerman i Financave, Christian Lindner, ka shprehur kundërshtimin e tij, duke thënë se huamarrja e përbashkët nuk do të zgjidhë problemet themelore strukturore të BE-së, ndërsa qeveria holandeze paralajmëron se investimet publike nuk duhet të bëhen qëllim në vetvete.
Pavarësisht sfidave, Draghi mbetet optimist. Nëse plotësohen kushtet politike dhe institucionale, ai beson se huatë e përbashkëta mund të bëhen realitet. Në të njëjtën kohë, ai bën thirrje për një mobilizim më të mirë të kapitalit privat përmes krijimit të një bashkimi të tregut të kapitalit brenda BE-së, i cili do të inkurajonte më tej investimet.
Raporti tregon qartë se Evropa nuk mund të lejojë të injorojë ndryshimet globale. Nëse dëshiron të mbetet konkurruese, duhet të veprojë shpejt dhe kolektivisht, duke investuar në teknologji, inovacion dhe në tranzicionin e gjelbër për të përballuar sfidat e së ardhmes.
