Geopolitika News, Zagreb [29 mars, 2025]
Që kur Polonia zbuloi qëllimin e saj për të trajnuar çdo mashkull të rritur për luftë, posedimi i një pasaporte polake ka marrë një karakter tjetër. “Ju me të vërtetë nuk keni asgjë për tu frikësuar!” Kryeministri polak Donald Tusk tha në fillim të kësaj jave, duke pretenduar se trajnimi është vullnetar për momentin.
Tashmë sot, radio shtetërore Polskie po raporton se shteti mund të prezantojë trajnimin e detyrueshëm ushtarak. Një trajnim i tillë do të përfshinte të gjitha segmentet e popullatës, transmeton radio. Gjeneralmajor Maciej Klisz, komandanti operacional i Forcave të Armatosura Polake, deklaroi se ky është një hap i pashmangshëm për të krijuar rezervën e nevojshme. Sipas Klisz, shembulli i Finlandës demonstron një model efektiv të formimit të rezervave. Me një popullsi prej 5.5 milionë banorësh, Finlanda ka pothuajse një milion rezervistë. Në Poloni, kjo do të thotë 7 milionë rezervistë, ndërsa aktualisht janë vetëm 300,000. Megjithatë, tani për tani dihet se trajnimi do të jetë në baza vullnetare këtë vit dhe në vitin 2026. Klisz thekson se trajnimi i ushtarëve zgjat të paktën 40 ditë dhe është thelbësore të gjendet një ekuilibër mes nevojave ushtarake të vendit dhe aftësive ekonomike. Gjeneral brigade Jarosław Kraszewski është më radikal. Sipas tij, trajnimi ushtarak duhet të jetë i detyrueshëm për të gjithë, me një periudhë shërbimi gjashtëmujore. Ai gjithashtu propozon përfshirjen e grave në procesin e rekrutimit, ngjashëm me modelin izraelit.
Frika historike e Polonisë ndaj Rusisë
Polonia kaloi pothuajse dy shekuj si një koloni e Moskës dhe ruajti një kujdes të rrënjosur thellë ndaj vendit. Pushtimi rus i Ukrainës në vitin 2022 ka ngritur shqetësime shtesë. Varshava është tani shpenzuesi më i madh i mbrojtjes i NATO-s me 4.7 përqind të PBB-së, ka ushtrinë më të madhe tokësore në BE dhe shpenzon miliarda euro në avionë, raketa, tanke, artileri dhe më shumë.
Ushtria polake ka furnizime të mjaftueshme për t’i rezistuar një sulmi rus deri në dy javë rresht përpara se të mbërrijnë përforcimet e NATO-s, tha për Polsat News Dariusz Lukowski, kreu i Zyrës së Sigurisë Kombëtare të Polonisë. Lukowski pranoi se forcat e armatosura polake ende përdorin një kombinim të pajisjeve moderne dhe të vjetruara, me mungesën e municioneve që prekin kryesisht sistemet e vjetra. Ai gjithashtu vuri në dukje se automjetet luftarake dhe platformat e reja të blera tani po furnizohen me municion të përshtatshëm.
Me idenë se janë në vijën e frontit pas Ukrainës, ata po përgatisin popullsinë e tyre për luftë. Polonia nuk ka thellësinë strategjike të disa vendeve të tjera evropiane, tha për Politico shefi i Shtabit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura polake, gjenerali Wiesław Kukuła.
Gjysmë milion ushtarë profesionistë dhe miliona rezervistë “Ne jemi fqinjë me Federatën Ruse dhe aleatin e saj Bjellorusinë, kështu që nuk kemi asnjë tampon mes nesh dhe tyre dhe kemi vetëm kohë të kufizuar për t’u përgatitur dhe për t’u përgjigjur,” tha Kukuła. Polonia planifikon të dyfishojë ushtrinë e saj në gjysmë milioni ushtarë dhe të trajnojë miliona rezervistë, tha Tusk në parlament më parë në mars. “Deri në fund të vitit, ne duam të kemi një model gati në mënyrë që çdo burrë i rritur në Poloni të trajnohet për luftë dhe në mënyrë që kjo rezervë të jetë e përshtatshme për kërcënimet e mundshme,” tha Tusk në parlament, duke shtuar se gratë mund të aplikojnë gjithashtu.
Trajnimi do të jetë vullnetar, tha gjithashtu Kukula, duke kërkuar të zbusë shqetësimet për një rikthim në politikën thellësisht të papëlqyeshme të rekrutimit të vendit, e cila përfundoi në vitin 2008. Për Poloninë, një vend me të ardhura të larta me disa nga normat më të forta të rritjes ekonomike në BE, kalimi në gatishmërinë luftarake do të shënojë një ndryshim në mendimin e qytetarëve të saj – dhe shumë më tepër.
“Unë me të vërtetë dua të kaloj nëpër stërvitje dhe nëse vjen puna tek kjo, i shtyrë nga urrejtja për Putinin, dua të mbroj shtëpinë time, t’i qëlloj dhe t’ua bëj jetën ferr,” tha Marek, një producent mediatik 37-vjeçar nga Varshava, i cili u lejua të përdorte një pseudonim për të folur sinqerisht me Politico. “Dua të mbroj gjithçka për të cilën kam punuar, gjithçka që kam ndërtuar. Kam fituar shtëpinë time, vendin tim, hapësirën time të sigurt në këtë vend dhe asnjë bastard rus nuk do ta heqë atë nga unë. Ata mund të mashtrojnë nga kanë ardhur,” shkruan gazeta.
Mënyra e funksionimit
Ushtria është ende duke përpunuar detajet dhe pritet të propozojë një plan deri në fund të marsit, tha Kukuła. Puna legjislative pritet të nisë menjëherë pas kësaj. Autoritetet planifikojnë të nisin programe trajnimi ushtarak afatshkurtër që synojnë civilët pa përvojë paraprake, raportoi gazeta Rzeczpospolita. Këto kurse përplasjeje, që zgjasin vetëm disa ditë, do t’i njohin pjesëmarrësit me bazat e mbrojtjes civile, ndihmën e parë dhe aftësitë e zgjedhura ushtarake.
Për ata me trajnim të mëparshëm ushtarak, qeveria ofron kurse rifreskuese të synuara të dizajnuara për të mprehur aftësitë e specializuara, duke përfshirë aftësinë për armët e zjarrit, mjekësinë luftarake dhe navigimin tokësor. Civilët që kërkojnë përgatitje më gjithëpërfshirëse mund të regjistrohen në një program trajnimi njëmujor, i disponueshëm personalisht dhe online. “Qëllimi i parë i programit të trajnimit është të përmirësojë disponueshmërinë dhe cilësinë e rezervistëve,” tha Kukuła. “Aktualisht, ushtria ka një numër të madh rezervistësh, por mosha mesatare e tyre është tashmë rreth 45 vjeç. Nëse konflikti dhe presioni mbi Poloninë vazhdojnë për një periudhë më të gjatë kohore, rezervistët e mirëtrajnuar do të jenë vendimtare për të siguruar që ata të mund të veprojnë së bashku me ushtarët profesionistë dhe forcat e Mbrojtjes Territoriale.”
Plani fillestar është të trajnohen 100,000 njerëz deri në fund të vitit 2026, tha ai. “Qëllimi i dytë është edhe më i rëndësishëm – ne duhet të përgatisim shoqërinë për efektet e krizës, edhe nëse jo të gjithë i nënshtrohen trajnimit ushtarak,” tha ai. Por koha mund të mos jetë në anën e Polonisë, paralajmërojnë disa figura të larta ushtarake.
“[Rusët] po ndërtojnë një ushtri të madhe në sfond. Nëse paqja nuk arrihet dhe ndarja brenda NATO-s vazhdon, Rusia do të sulmojë shtetet baltike,” tha ish-zëvendës shefi i Shtabit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura Polake, gjenerali Leon Komornicki. “Kjo mund të ndodhë në fund të këtij viti ose në fillim të vitit të ardhshëm. Pushtimi është pjesë e planit të tyre.”
Jarosław Kraszewski, ish-komandant i Forcave Tokësore të Raketave dhe Artilerisë Polake, i tha Radio Zet se plani i Tusk-ut ishte shumë i ngushtë dhe erdhi shumë vonë. “Trajnimi i 100,000 njerëzve në vit? Shumë pak. Ne duhet të rikthejmë rekrutimin,” tha gjenerali. “Ne kemi kaluar në stilin e jetesës konsumatore, gëzimet e demokracisë dhe kemi udhëtuar nëpër botë pa asnjë problem, por kemi harruar se secili prej nesh duhet të ketë njohuri bazë në këtë fushë”.
Mentaliteti i luftës
Sondazhet sugjerojnë se ideja ka njëfarë mbështetjeje publike – por është larg nga një mbështetje e qartë. Më shumë se gjysma e polakëve e mbështesin nismën, ndërsa 39 për qind thanë se do të ishin të gatshëm të merrnin pjesë, sipas një sondazhi. Një tjetër sondazh tregoi se rreth dy të tretat e polakëve do të qëndronin në vend nëse do të shpërthente lufta, ndërsa një e treta do të përpiqeshin të iknin. “Nëse do të na vinte lufta – gjë që unë e konsideroj të të vështirë, por jo të pamundur – atëherë, ndryshe nga sa thotë Donald Tusk sot, detyrimi i ri do të rifutej dhe burrat, me disa përjashtime, do të ndaloheshin të largoheshin nga vendi”, tha analistja Patrycja Wieczorkiewicz. “Nuk mund ta imagjinoj të iki në një situatë të tillë… duke lënë pas miqtë e mi, kolegët dhe të tjerët”, tha ajo. Por ajo tha se motivi i saj nuk ishte patriotizmi. “Kjo nuk do të ishte një luftë për Poloninë, por kundër një agresori fashisto-imperialist që vret, përdhunon dhe torturon. Bazuar në atë që Tusk ka thënë deri më tani, programi do të jetë i gjerë, duke përfshirë kurse për drejtimin e kamionëve, kështu që besoj se do të gjendet diçka e përshtatshme për mua”, tha Wieczorkiewicz. Por jo të gjithë janë gati të shkojnë në luftë për të mbrojtur vendin.
Një raport i kohëve të fundit nga e përditshmja Gazeta Wyborcza citonte qytetarët polakë të cilët dyshonin nëse vendi i tyre u kishte ofruar mjaftueshëm për t’u ndjerë të detyruar të qëndronin. “Unë jam një patriot, e dua vendin tim, por kjo nuk do të thotë se duhet të vdes për të. Nuk do të kisha ndonjë dobi në një luftë – përveçse të veja mish për top,” tha një student për gazetën. “Lidhja ime me këtë vend përcaktohet nga taksat që paguaj dhe fakti që [ai] nuk më ofron shanse reale për të krijuar një familje në kushte të mira,” tha studenti, duke aluduar për çmimet në rritje të pasurive të paluajtshme të Polonisë dhe normat më të shtrenjta të hipotekave në Evropë.
Qeveria duhet të ndërmarrë hapa shtesë për të siguruar interes të mjaftueshëm në program, tha eksperti ushtarak Marek Kozubel. “Stimujt financiarë do të jenë kyç, së bashku me një fushatë efektive marketingu që nxjerr në pah përfitimet e regjistrimit në programet e trajnimit. Këto duhet të përfshijnë aftësi që janë gjithashtu të dobishme në jetën profesionale, të tilla si njohuri të avancuara të mekanikës ose funksionimin e dronëve,” tha Kozubel.
Trajnimi do të kërkojë t’u ofrojë polakëve aftësi “të dobishme si në kushtet e luftës ashtu edhe në kohë paqeje, si siguria kibernetike ose trajnimi mjekësor”, sipas Kukuła-s. “Këto aftësi mund të jenë të dobishme edhe në tregun e punës.” Stimujt që po konsiderohen përfshijnë kompensimin financiar ose uljen e taksave për pjesëmarrësit dhe punëdhënësit e tyre, shtoi gjenerali. “Ne duam që shteti polak ta bëjë të qartë se respekton ata që kontribuojnë në mbrojtjen tonë”.
“Askush nuk do të refuzohet,” tha ministri i Mbrojtjes Wladysław Kosiniak-Kamysz për radion polake. “Jo të gjithë do të bëhen ushtar, qoftë edhe për shkak të moshës së tyre, por ata mund t’i nënshtrohen trajnimit për mbrojtjen civile, ndihmën e parë dhe reagimin ndaj krizave.” Duket se trajnimi ushtarak për të rriturit është vetëm pjesë e një sistemi më të madh që qeveria e Tusk-ut po përpiqet të ndërtojë, duke pritur më të keqen nga Rusia. Një program shkollor i quajtur “Edukimi me ushtrinë” po zgjerohet dhe orët e edukimit fizik në shkolla do të kenë edhe një komponent të mbrojtjes civile, ndoshta duke filluar nga shtatori. “Nëse ne jemi gati dhe nëse Rusia e di që jemi, kjo do të jetë një pengesë e rëndësishme”, tha Kukula. “Për mendimin tim, ne do të jemi aq të fortë sa Rusia, duke e ditur këtë, as nuk do të fillojë një konflikt”. [Përktheu: ISHGJ]
