Nga PETER MARKO TASE
Vendet anëtare të Bashkimit Evropian përballen me vështirësinë e portretizimit, formësimit të një koncepti të pushtetit ndaj kundërshtarëve të tyre gjeostrategjikë në Ballkan; ky institucion i madh ka dështuar t’i japë qeverisë serbe një mesazh të duhur diplomatik. Periudha e vazhdueshme e krizës ekonomike dhe politike në BE ka bërë që rajoni i Ballkanit të bëhet i ndjeshëm ndaj konflikteve të armatosura dhe një fuçi baruti konstante e kontinentit të vjetër. Anëtarët kryesorë të BE-së – Franca dhe Gjermania, duhet të vendosin nëse trazirat rajonale të nxitura nga Serbia dhe dëmtimi publik ndaj imazhit dhe besueshmërisë së tyre përmes përqafimit të pakuptueshëm me të përlyerët Aleksandar Vuçiq dhe Aleksandar Vulin – të kujtojmë se ky i fundit u shpall person non grata nga Departamenti i SHBA-së i Thesarit (më 11 korrik 2023) për aktivitet korruptiv dhe për implikim në krimin e organizuar transnacional.
Për më tepër, administrata Biden-Haris duhet të vazhdojë me veprime më të ashpra kundër regjimit autokratik serb, që është besnik ndaj Moskës. Emërtimet zyrtare për veprimtari korruptive janë vetëm një shuplakë pa pasoja. Uashingtoni dhe Brukseli kanë qenë jashtëzakonisht të paaftë, të dobët për të zgjidhur zgjerimin e Boshtit të Agresorëve të udhëhequr nga RP e Kinës.
Nga ana tjetër, Republika e Kosovës ka ndjekur një fushatë të mrekullueshme të diplomacisë digjitale dhe ka dhënë informacione të vlefshme për marrëdhëniet e saj shtet-shtet. Ndërkohë, kundërshtarët e saj në mbarë Evropën kanë dëmtuar imazhin e Prishtinës jashtë vendit dhe kanë dëmtuar përpjekjet produktive diplomatike.
Kryeministri Albin Kurti është një intelektual dhe mbështetës gjigant i lëvizjes së lirë dhe ekonomisë së tregut të lirë dhe gjithmonë i përkushtuar për të bashkuar njerëzit rreth vlerave judeo-kristiane dhe demokratike, të njëjtat ideale të përqafuara nga baballarët themelues të BE-së, megjithëse Brukseli i sotëm fatkeqësisht i ka anashkaluar këto parime themelore.
Në vitet e fundit, Prishtina ka qenë e angazhuar diplomatikisht me vende të tjera të zhvilluara jashtë Evropës; një mekanizëm i intensifikuar i dialogut politik dhe bashkëpunimit ekonomik me Japoninë është momenti kryesor i politikës së jashtme të Kosovës. Aleanca e Japonisë me Kosovën është konsoliduar mes retorikës së nxituar të BE-së në drejtimin e diplomacisë publike malinje dhe planeve të shtrembëruara rajonale për Evropën Juglindore. Procesi i Berlinit është mishërimi i vërtetë i dështimeve diplomatike të BE-së në rajonin e Ballkanit.
Më 19 korrik 2024, znj. KAMIKAWA Yoko, Ministre e Punëve të Jashtme të Japonisë, zhvilloi një vizitë zyrtare në Republikën e Kosovës dhe zhvilloi një takim bilateral me znj. Donika Gëlvalla, zëvendëskryeministre dhe ministre e Punëve të Jashtme të Kosovës.
Ministrja Gëlvalla përshëndeti vizitën e ministres Kamikawa në Prishtinë dhe shprehu dëshirën e saj për të zhvilluar më tej marrëdhëniet dypalëshe në një gamë të gjerë sektorësh. Ministrja Kamikawa shprehu kënaqësinë që është ministrja e parë e Jashtme japoneze që viziton Kosovën në 15 vjetorin e vendosjes së marrëdhënieve diplomatike ndërmjet Japonisë dhe Kosovës.
Ministri Yōko Kamikawa theksoi rëndësinë e arritjes së paqes dhe stabilitetit si dhe nxitjen e bashkëpunimit në rajon dhe integrimin e tij në Evropë. Shefi i diplomacisë japoneze iu referua projekteve të ndryshme të ndihmës ekonomike që Tokio i ka ofruar Kosovës në kuadër të “Iniciativës për Bashkëpunim të Ballkanit Perëndimor” dhe përmendi shembuj të kompanive japoneze që operojnë në Kosovë. Ministrja Gërvalla shprehu mirënjohjen e saj për mbështetjen e vazhdueshme ekonomike të Japonisë. Dy ministrat e Punëve të Jashtme shprehën angazhimin e tyre për zhvillimin e mëtejshëm të marrëdhënieve ekonomike.
Ministri Kamikawa deklaroi gjithashtu se promovimi i Grave, Paqes dhe Sigurisë (WPS) është thelbësor për zhvillimin e mëtejshëm të një ekonomie dhe shoqërie elastike. MPJ Gërvalla po ashtu ka thënë se në Kosovë gratë kanë luajtur një rol të madh në ndihmën ndaj të vuajturve nga konfliktet. Vendi i saj i jep shumë përparësi WPS.
Lidhur me dialogun ndërmjet Serbisë dhe Kosovës, ministri Kamikawa tha se Japonia mbështet zgjidhjen e çështjeve përmes dialogut Beograd-Prishtinë të ndërmjetësuar nga BE-ja.
Më tej, ministri Gërvalla ndau me znj. Kamikawa veprimet e vazhdueshme destabilizuese serbe në rajon, përfshirë rastin e agresionit të Serbisë në Kosovë më 24 shtator 2023, sulmin terrorist dhe vështirësitë e hasura gjatë procesit të dialogut në Bruksel për shkak të qasjes luftënxitëse nga Beogradi. Mbi një orë ka zgjatur takimi i parë ndonjëherë i liderëve të diplomacisë Japoni – Kosovë, në Prishtinë.
Më 19 prill 2024, ambasadori japonez në Kosovë, SH.T. Keisuke Yamanaka së bashku me rektorin Blerim Olluri, përuruan Koleksionin e gjerë të Letërsisë Japoneze në bibliotekën kryesore të Kolegjit AAB – Prishtinë; një nga universitetet private më të njohura në Evropën Juglindore. Ambasadores Keisuke Yamanaka iu bashkua profesori universitar Lulzim Tafa, një poet i shquar shqiptar dhe Dr. Venera (Kabashi) Llunji, Zëvendës Rektore për Çështjet Ndërkombëtare.
Kompanitë private japoneze janë të pranishme në Kosovë, ato po investojnë shumë në patundshmëri, bujqësi, teknologji mjekësore dhe arsim inxhinierik. “Global Asia Investment” është një nga kompanitë më të mëdha që operon në Prishtinë.
Në vitin 2013, Hirano Mushroom LLC është themeluar në Kosovë, është një kompani prestigjioze ndërkombëtare me prejardhje nga Japonia, me ekspertizë nga Holanda dhe Zvicra. Është i vetmi prodhues i kërpudhave ekzotike shiitake në Evropën Lindore, i përkushtuar për të sjellë kërpudha me cilësi të lartë në tregjet evropiane, aziatike dhe të Shteteve të Bashkuara. Ka kompani të tjera japoneze në Kosovë që operojnë në gastronomi, bujqësi, peshkim dhe teknologji.
PETER MARKO TASE është autor i shtatë librave për Marrëdhëniet Ndërkombëtare dhe Studime Evropiane, të botuara në SHBA.
