Ashtu si sulmi i Hamasit ndaj Izraelit në tetor 2023 dhe lufta që pasoi në Gaza, edhe luftimet midis Izraelit dhe Iranit po e shpërqendrojnë Perëndimin nga një pushtim i plotë rus i Ukrainës në një kohë të rëndësishme. Sulmet izraelite ndaj Iranit “do të minojnë vlefshmërinë e çdo kritike ndaj veprimeve ushtarake ruse në Ukrainë” dhe se rritja e çmimeve të naftës “do të shkatërrojë shpresat e Ukrainës dhe aleatëve të saj të Evropës Perëndimore për të ulur të ardhurat ruse nga nafta”
Pas një telefonate të 14 qershorit, e cila u përqendrua në konflkktin më të ri në Lindjen e Mesme, Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, tha në rrjetet sociale se Presidenti rus, Vladimir Putin, “ndjen, ashtu si unë, se kjo luftë midis Izraelit dhe Iranit duhet të përfundojë”.
Në njoftimin e tij në lidhje me bisedën, Trumpi shtoi se i tha Putinit se “edhe lufta e tij duhet të përfundojë”.
Me qëllim apo jo, ky koment i fundit dukej se tregonte hipokrizinë e Moskës: Më shumë se tre vjet pas fillimit të ofensivës që vrau mijëra civilë ukrainas, shumë prej tyre në bastisje natën në shtëpi larg vijave të frontit, Ministria e Jashtme e Rusisë dënoi atë që i quajti “sulme ushtarake të paprovokuara” të Izraelit ndaj “qyteteve paqësore dhe të fjetura” shkruan Steve Gutterman nga Radio Europa e Lirë.
Armiqësitë midis Izraelit dhe Iranit nuk ka gjasa ta sjellin Moskën më afër përfundimit të pushtimit të Ukrainës, dhe ka disa mënyra se si kjo mund të luajë në favor të Rusisë.
Por në fund të fundit, kjo mund të mos e ndryshojë në mënyrë dramatike rrjedhën e një lufte që duket se do të zgjasë muaj ose më shumë.
Ja se si një shpërthim vdekjeprurës i konfliktit në Lindjen e Mesme mund të ndikojë në luftën në Ukrainë.
Si po kalon Ukraina në plan të dytë?
Ashtu si sulmi i Hamasit ndaj Izraelit në tetor 2023 dhe lufta që pasoi në Gaza, edhe luftimet midis Izraelit dhe Iranit po e shpërqendrojnë Perëndimin nga një pushtim i plotë rus i Ukrainës në një kohë të rëndësishme.
Kjo vjen ndërsa Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, Shtetet e Bashkuara dhe pjesa tjetër e Perëndimit po shqyrtojnë nëse duhet të vendosin sanksione të reja të ashpra ndaj Moskës, të cilën Kievi dhe disa udhëheqës evropianë thonë se nuk ka interes të bëjë paqe dhe po përpiqet ta zvarrisë procesin, ndërsa kërkon gjithashtu të përmirësojë pozicionin e Rusisë në fushën e betejës dhe më gjerë.
Ndërsa vendimet mbi sanksionet dhe çështje të tjera që lidhen me luftën në Ukrainë mund të dalin nga samiti tre-ditor i Grupit të Shtatë vendeve (G7), i cili përfundon më 17 qershor, konflikti midis Izraelit dhe Iranit mund t’i lërë ato mënjanë.
Në të ardhmen, situata në Lindjen e Mesme mund të konkurrojë me luftën në Ukrainë për armë, para dhe burime tjera perëndimore.
Përpjekjet perëndimore për të dobësuar makinën e luftës së Moskës janë përqendruar kryesisht në synimet për të frenuar të ardhurat e saj nga nafta. Pra, nëse çmimet e naftës rriten ndjeshëm si rezultat i luftimeve midis Izraelit dhe Iranit, ky do të ishte një hap prapa për Kievin dhe mbështetësit e tij.
Këta faktorë mund ta bëjnë edhe më të vështirë pozicionin e Ukrainëns në fushën e betejës, ku forcat ruse po përparojnë – megjithëse ngadalë dhe me viktima të mëdha – dhe Kievi ka bërë pak përparim domethënës që nga viti 2023.
Kremlini mund të shpresojë të përfitojë shumëfish nga dhuna në Lindjen e Mesme.
“Përveç vetë Iranit, sigurisht, dëmi më i madh ushtarak dhe politik në këtë situatë ka të ngjarë të pësojë edhe Ukraina”, shkroi Ruslan Pukhov, drejtor i Qendrës për Analizën e Strategjive dhe Teknologjive me seli në Moskë, në Rossijska Gazeta, gazetën zyrtare të qeverisë ruse.
“Një luftë e re në Lindjen e Mesme jo vetëm që do ta largojë vëmendjen e botës nga [pushtimi rus i Ukrainës], por gjithashtu do të kontribuojë padyshim në riorientimin përfundimtar të Shteteve të Bashkuara drejt ofrimit të ndihmës ushtarake për Izraelin”, deklaroi Puhov.
Përveç kësaj, ai shkroi se sulmet izraelite ndaj Iranit “do të minojnë vlefshmërinë e çdo kritike ndaj veprimeve ushtarake ruse në Ukrainë” dhe se rritja e çmimeve të naftës “do të shkatërrojë shpresat e Ukrainës dhe aleatëve të saj të Evropës Perëndimore për të ulur të ardhurat ruse nga nafta”.
Nga ana tjetër, dërgesat e armëve të përdorura nga Rusia kundër Ukrainës – domethënë, dronët Shahid të Iranit – mund të preken më drejtpërdrejt.
Por Rusia tani prodhon shumicën e dronëve të vendit të prejardhur nga Shahed dhe “ka zhvilluar gjithnjë e më shumë variacione nga modelet fillestare iraniane”, vuri në dukje Hanna Notte, një eksperte e Rusisë dhe Lindjes së Mesme, më 14 qershor në X Network.
“Mendoj se ndikimi mbi Rusinë në Ukrainë do të jetë modest në rastin më të mirë”, shkroi ajo.
Jashtë fushës së betejës
Mëngjesin e 15 qershorit, ndërsa Irani dhe Izraeli vazhdonin të shkëmbenin sulme vdekjeprurëse, Trump shkroi në rrjetin social Truth se “ne mund të arrijmë lehtësisht një marrëveshje midis Iranit dhe Izraelit dhe t’i japim fund këtij konflikti të përgjakshëm!!!”.
Dëshira e tij për ta bërë këtë, të paktën për momentin, mund të ketë përparësi ndaj përpjekjeve të tij për t’i dhënë fund luftës së Rusisë kundër Ukrainës, e cila ka vazhduar për muaj të tërë pas inaugurimit të tij për një mandat të ri në janar, pavarësisht pretendimeve të tij se mund ta zgjidhë atë brenda një ose dy ditësh.
Ai ka shprehur zhgënjim në rritje me Putinin për shkak të refuzimit të Rusisë për t’u tërhequr dhe prirjes së saj për sulme vdekjeprurëse ndaj civilëve – por deri më tani është përmbajtur nga vendosja e sanksioneve të reja ndaj Moskës.
Afati jozyrtar prej dy javësh i vendosur nga Trump për të përcaktuar nëse Putini po angazhohet në një kërkim dashamirës për paqe apo po na “inkurajon” kaloi disa ditë më parë. Dhe tani dhuna në Lindjen e Mesme mund ta pengojë atë edhe më tej, veçanërisht nëse ai i drejtohet Kremlinit për ndihmë në ndërmjetësimin e një armëpushimi midis Iranit dhe Izraelit ose një marrëveshjeje mbi programin bërthamor të Teheranit, transmeton Radio Europa e Lirë
A mund të jetë Putini i dobishëm?
Pas një bisede telefonike të mëparshme me Putinin më 4 qershor, Trump shkroi se Putini “mund të jetë i dobishëm” në përpjekjet e presidentit amerikan për të arritur një marrëveshje me Teheranin për të frenuar aktivitetet bërthamore të Iranit.
Në raportin e tij mbi bisedën e 14 qershorit me Trumpin, Kremlini deklaroi se Putini theksoi “gatishmërinë e palës ruse për të zbatuar përpjekje të mundshme ndërmjetësimi”.
Të nesërmen, Trump i tha ABC News se ai “do të ishte i hapur” për Putinin si ndërmjetës, raportoi media.
Dëshira për prestigj diplomatik, sigurisht, mund të ketë efekte të dyanshme: shtytja e Putinit për një rol të fuqishëm në Lindjen e Mesme mund ta çojë atë drejt një qasje më konstruktive ndaj Ukrainës.
Por ai duket se nuk ka gjasa të bëjë ndonjë lëshim të rëndësishëm – dhe mund të ndiejë se çdo sukses në luajtjen e një roli të fortë në zgjidhjen e konfliktit midis Izraelit dhe Iranit vetëm sa do ta forconte pozicionin e tij në Ukrainë.
Për Putinin, “Ukraina mbetet një përparësi”, shkroi Notte. [GazetaFAKTI]
