“Show ruso-saudite”: çmimet e naftës mbi 90 dollarë; rënia e çmimeve të aksioneve në Wall Street
Nga Zoran METER*, [Geopolitika News, Zagreb]
Pasi Arabia Saudite dhe Rusia, anëtarët kryesorë të grupit eksportues të naftës OPEC+, njoftuan se do të vazhdonin të reduktonin prodhimin e naftës deri në fund të vitit, tregtarët u habitën dhe pasoja e këtij vendimi dhe befasisë në fjalë ishte një kërcim në çmim i “arit të zi” mbi 90 dollarë. Sinqerisht, nuk e di pse ky vendim ishte kaq i papritur për tregtarët, duke pasur parasysh se tashmë është e qartë se si prodhuesit dhe eksportuesit më të mëdhenj të naftës në botë synojnë të mbështesin rritjen e çmimeve dhe se këtë mund ta bëjnë vetëm duke ulur prodhimin ditor.
Përkatësisht, përveç faktit se Rusia, e cila është nën sanksionet perëndimore dhe në luftë me Ukrainën, i përgjigjet rritjes së çmimit të naftës, dhe buxheti i Mbretërisë së Arabisë Saudite është padyshim pjesa më e madhe e mbushur nga shitja e asaj energjie. burimi, pa të cilin bota nuk do të mund të bëjë dot për një kohë të gjatë, pavarësisht rrëfimit dominues për tranzicionin e gjelbër, pra kalimin nga lëndët djegëse fosile në burimet e rinovueshme të energjisë.
Ka edhe një sërë faktorësh me karakter gjeopolitik. Nuk duhet të injorohet dhe harrohet marrëveshja e fundit amerikano-iraniane për shkak të së cilës Irani rrit prodhimin e tij të naftës në 3 milionë fuçi kështu që kjo është sigurisht një nga arsyet e reagimit ruso-saudit në drejtimin e kundërt.
Ky është biznesi me të cilin presidenti amerikan Joe Biden donte të frenonte rritjen e çmimit të naftës, duke qenë se çmimi është mbi 80 dollarë (për të cilin, në maksimum, ai mbrojti gjatë gjithë vitit të kaluar për shkak të luftës me inflacionin e lartë rekord në SHBA në 40 vitet e fundit, dhe për të cilat ai bëri një sërë lëvizjesh politike, duke përfshirë përcaktimin e çmimit të kufirit të sipërm të naftës së eksportit rus me formatin G7) dhe nuk është aspak e përshtatshme në vitin parazgjedhor. Çmimi i karburantit ndikon drejtpërdrejt në inflacionin dhe standardin e qytetarëve amerikanë dhe për ta është një çështje shumë më e rëndësishme se çdo temë e politikës së jashtme, përfshirë Ukrainën. Objektivi i inflacionit të financuesve të Bidenit (Fed) është 2%, por gjithsesi arrin në 5% që është i lartë për kushtet amerikane, por që është sërish më pak se rekordi i vitit të kaluar 8%. Me rritjen e re të çmimit të naftës do të jetë e vështirë të arrihet niveli i inflacionit të dëshiruar.
Arabia Saudite aktualisht po shkurton furnizimin me 1 milion fuçi në ditë dhe tregjet u tronditën dje nga njoftimi se do të shkurtojë furnizimin deri në fund të vitit dhe do të analizojë tregun çdo muaj për të përcaktuar nëse duhet të shkurtohet më tej apo ndoshta të rritet.
Në të njëjtën kohë, Rusia njoftoi dje se do të reduktojë eksportet e naftës deri në fund të vitit, me 300,000 fuçi në ditë, në mënyrë që të “ruajë stabilitetin dhe ekuilibrin” në tregjet e naftës. Kështu ka thënë zëvendëskryeministri i qeverisë ruse, Aleksandar Novak. Madje, ky vendim është shpallur para dhjetë ditësh, ndaj vërtet nuk e di pse janë habitur tregtarët?
Për shkak të gjithë kësaj, çmimi i naftës Brent dje pasdite në tregun e Londrës ishte 1.21 dollarë më i lartë se një ditë më parë dhe arriti në 90.21 dollarë, ndërsa në tregun amerikan nafta WTI tregtohej me një çmim më të lartë prej 1.59 dollarë, nga 87.14 dollarë.
Ky zhvillim i ngjarjeve me burimin kryesor të energjisë botërore duhej të reflektohej edhe në gjendjen e tregjeve financiare botërore, edhe pse, natyrisht, nuk ndikohet vetëm nga çmimi i naftës.
Kështu, dje në Wall Street të Nju Jorkut, çmimet e aksioneve ranë pas rritjes së fortë të javës së kaluar, duke qenë se ka mosbesim të investitorëve se Banka Qendrore Amerikane ka përfunduar
ciklin e rritjes së normave të interesit.
Dow Jones humbi 0,56 për qind, në 34,641 pikë, S&P 500 ra me 0,42 për qind, në 4,496 pikë, dhe indeksi Nasdaq 0,08 për qind, në 14,020 pikë.
Ju kujtoj se javën e kaluar çmimet e aksioneve u rritën fuqishëm sepse investitorët arritën në përfundimin se Fed nuk do të rrisë më tej normat e interesit, duke qenë se ekonomia amerikane dhe tregu i punës po ‘ftohen’ – siç raporton Hina.
Tani besohet se Fed do të mbajë të pandryshuara normat e interesit për disa kohë dhe do të presë për të dhëna të mëtejshme makroekonomike për të treguar nëse presionet inflacioniste vazhdojnë të zbuten.
Ndërkohë, ka pasur një rigjallërim të yield-eve të obligacioneve të qeverisë, të cilat janë një alternativë e mirë për aksionet, çmimet e të cilave po bien.
Bursat amerikane pasuan ato evropiane. Dje, çmimet e aksioneve ranë edhe në bursat evropiane, kështu që indeksi FTSE i Londrës ra me 0,20 për qind në 7,437 pikë, DAX i Frankfurtit ra me 0,34 për qind në 15,771 pikë, dhe CAC i Parisit 0,34 për qind në 7,254 pikë.
Shënim për autorin: Zoran METER është kryeredaktor i portalit të specializuar për gjeopolitikë, Zagreb, me të cilin ISHGJ ka bashkëpunim të rregullt.
